OD MARTINEZA DO MOGARDA. 10 najlepszych soundtracków lat 10.

Trent Reznor & Atticus Ross – „The Social Network” (2010)

Trent Reznor z Nine Inch Nails już w latach 90. współpracował z filmowcami [wyprodukował m.in. soundtracki do Urodzonych morderców (1994) Olivera Stone’a oraz Zagubionej autostrady (1997) Davida Lyncha], ale jego kariera jako kompozytora filmowego wystartowała na dobre, gdy wraz z Atticusem Rossem napisał muzykę do znakomitego filmu Davida Finchera o powstaniu Facebooka. Jej fragmenty przypominają dokonania NIN (A Familiar Taste), ale są tu także rytmy taneczne (In Motion), melancholijny fortepian (Hands Cover Bruise) oraz mroczny ambient (Every Night).

Mica Levi – „Under the Skin” (2014)

Zanim reżyser Jonathan Glazer i kompozytorka Mica Levi zdobyli dziesiątki nagród i nominacji za Strefę interesów, współpracowali już przy trzeciej fabule Glazera – ekranizacji znakomitej powieści Michela Fabera. Podobnie jak w przypadku Strefy interesów, ścieżka dźwiękowa jest istotnym elementem Pod skórą: jazgotliwe smyczki, miarowa rytmika i ambientowe tekstury współtworzą złowieszczą atmosferę filmu na równi z ponurymi kadrami szkockiej prowincji, dzięki czemu film pozostaje jednym z najbardziej niepokojących horrorów science fiction w historii.

Sinoia Caves – „Beyond the Black Rainbow” (2014)

Za czarną tęczą Panosa Cosmatosa to hipnotyzujący hołd dla kina lat 80. i zarazem medytacja nad pozostałościami po kontrkulturze lat 60.: doskonałe połączenie fantastyki naukowej, art house’u i rozrywki, zrealizowane z pieczołowitością i nacechowane odurzającą atmosferą. Akcja toczy się w 1983 roku, nic zatem dziwnego, że muzyka Jeremy’ego Schmidta (Sinoia Caves) wiele zawdzięcza soundtrackom Johna Carpentera, Giorgio Morodera i Tangerine Dream: to podobne syntezatorowe pulsacje i ambientowe pejzaże wydobywane z Propheta, Korga, Mooga i Oberheima.

Robin Guthrie & Harold Budd – „White Bird in a Blizzard” (2014)

Muzyka do filmu Biały ptak w zamieci Gregga Arakiego to kolejna odsłona wieloletniej współpracy amerykańskiego pianisty Harolda Budda i szkockiego gitarzysty Robina Guthriego z grupy Cocteau Twins. Pod czterema kompozycjami podpisał się Budd, sześć utworów to dzieła Guthriego, a dwa stanowią pokłosie pracy w duecie. Dla wielbicieli twórczości obydwu artystów nie będzie tutaj niespodzianek: charakterystyczna, spiętrzona i zarazem rozmyta gitara Guthriego łączy się z oszczędnym frazowaniem Budda, składając się na muzykę o onirycznej atmosferze.

SQÜRL & Jozef van Wissem – „Only Lovers Left Alive” (2014)

Połączone siły holenderskiego lutnisty Jozefa van Wissema oraz tria SQÜRL tworzonego wówczas przez Jima Jarmuscha (gitary, syntezator, bas, wokal), Cartera Logana (elektryczne pianino, bębny, bas, syntezator) i Shane’a Stonebacka (gitara elektryczna). Na soundtracku do znakomitego horroru Tylko kochankowie przeżyją Jarmuscha znalazło się miejsce dla nastrojowych kompozycji na lutnię, hałaśliwego noise rocka, piosenki Hal w wykonaniu Yasmine Hamdan i przeróbki Funnel of Love Wandy Jackson z udziałem wokalistki Madeline Follin z grupy Cults.

Cliff Martinez – „Neon Demon” (2016)

Giorgio Moroder, Kraftwerk, John Carpenter, Tangerine Dream, Vangelis i Goblin – oto inspiracje stojące za ścieżką dźwiękową Cliffa Martineza (byłego członka Red Hot Chili Peppers) do filmu Nicolasa Windinga Refna. Nietrudno zatem odgadnąć, że zawartość soundtracku Neon Demon to oszczędna, ilustracyjna elektronika tworzona za pomocą syntezatorów i nawiązująca do najlepszych tradycji nieoczywistej muzyki filmowej. Do tego trzy utwory skomponowane specjalnie do filmu: Waving Goodbye Sia, Demon Dance Juliana Windinga i Mine Sweet Tempest.

Jonny Greenwood – „You Were Never Really Here” (2018)

W ubiegłej dekadzie członek grupy Radiohead otrzymał nominację do Oscara za muzykę do filmu Nić widmo Paula Thomasa Andersona, lecz spośród prac Greenwooda z tamtego okresu to właśnie soundtrack do Nigdy cię tu nie było Lynne Ramsay jawi się jako rzecz najbardziej interesująca. Być może dlatego, że artysta wyszedł poza swoje zwyczajowe emploi, poszerzając muzykę orkiestrową o subtelne elektroniczne brzmienia typowe dla jego macierzystego zespołu (niektóre fragmenty brzmią jak zaginione kompozycje Radiohead z okresu Kid A i Amnesiac).

Thom Yorke – „Suspiria” (2018)

Thom Yorke najwyraźniej pozazdrościł Jonny’emu Greenwoodowi kariery kompozytora filmowego: wokalista Radiohead najpierw stworzył muzykę do dokumentu The UK Gold Marka Donne’a (wraz z Robertem Del Nają z Massive Attack), trzy lata później skomponował zaś soundtrack do Suspirii Luki Guadagnino – zbędnego remake’u klasycznego horroru Dario Argento. Na szczęście muzyka broni się sama. Utwory instrumentalne, piosenki i interludia na fortepian, gitarę, flet, perkusję i syntezatory brzmią doskonale w oderwaniu od ekranu. Soundtrack lepszy niż film.

Jóhann Jóhannsson – „Mandy” (2018)

Jeden z ostatnich dokończonych soundtracków islandzkiego artysty, który mówił o sobie, że nie jest kompozytorem filmowym, lecz kompozytorem, któremu zdarza się pisać muzykę filmową. Jóhann Jóhannsson (1969–2018) był w świecie kina postacią zupełnie wyjątkową i oryginalną, a muzyka do świetnego filmu Mandy Panosa Cosmatosa tylko to potwierdza. Wielobarwna ścieżka dźwiękowa łączy w sobie dark ambient, industrial, heavy metal i syntezatorowe soundtracki do filmów klasy B z lat 80., gdzieniegdzie rozbrzmiewa też gitara Stephena O’Malleya z Sunn O))).

Abul Mogard – „Kimberlin” (2019)

Włoski kompozytor Guido Zen wydał pod pseudonimem Abul Mogard szereg doskonałych płyt z kręgu ambient/drone, m.in. Abul Mogard (2012), Drifted Heaven (2013), Circular Forms (2014), The Sky Had Vanished (2015) i Above All Dreams (2018). Kimberlin to zachwycający soundtrack do eksperymentalnego filmu krótkometrażowego Duncana Whitleya o tajemnicach Isle of Portland. Mogard stworzył monumentalną muzykę z użyciem organów Farfisa, syntezatorów modularnych oraz nagrań terenowych. Kino nadal czeka na odkrycie tego wybitnego artysty.

Maciej Kaczmarski

Autor książek „Bóg w sprayu. Filozofia według Philipa K. Dicka” (2012) i „SoundLab. Rozmowy” (2017) oraz opowiadań zamieszczanych w magazynach literackich „Czas Kultury” i „Akcent”. Publikował m.in. na łamach „Gazety Wyborczej”, „Trans/wizji” i „Gazety Magnetofonowej” oraz na portalach Czaskultury.pl i Dwutygodnik.com.

zobacz inne artykuły autora >>>