JACY ONI SĄ NAPRAWDĘ? Filmy dokumentalne poświęcone gwiazdom kina

Orson Welles – Oczy Orsona Wellesa

Dokument autorstwa znanego i lubianego Marka Cousinsa – twórcy niezapomnianej Odysei filmowej. W filmie poświęconym reżyserowi Obywatela Kane’a Irlandczyk skupia się przede wszystkim na odnalezionych po latach rysunkach Wellesa. Na podstawie sporządzonych przez wielkiego twórcę szkiców prowadzi dywagacje, spekuluje i próbuje zrozumieć, kim tak naprawdę był Orson, jak funkcjonował i czy odnalazłby się w dzisiejszym świecie. Swoje rozważania ilustruje wieloma materiałami pochodzącymi z filmów Wellesa, od jego pompatycznego debiutu zaczynając, a na ostatnich, już nie tak głośnych, dziełach kończąc. Cousins prowadzi narrację według sposobu znanego najprawdopodobniej jedynie jemu samemu, co sprawia, że dokument może się miejscami wydawać nieco chaotyczny. Nie zmienia to jednak faktu, że twórcy takich hitów jak Dama z Szanghaju albo Dotyk zła od tej strony na pewno nie znaliście.

Nicolas Winding Refn – Hazardzista

Jest rok 2003. Nicolas Winding Refn właśnie wypuścił w świat swój anglojęzyczny debiut – Fear X z Johnem Turturro w roli głównej. Film okazał się kompletną klapą finansową, przynosząc reżyserowi oraz jego współpracownikom zaangażowanym w projekt potworne straty, wpędzając całą ekipę w milionowe długi. Refn, aby wyjść na prostą, decyduje się nakręcić dwa sequele Pushera, który kilka lat wcześniej okazał się w jego rodzimej Danii wielkim box office’owym hitem. Dokument Phie Ambo pozwala nam jednak nie tylko szczegółowo śledzić perypetie finansowe późniejszego reżysera Drive, ale i chociażby poprzez wystrój jego domu trochę lepiej go poznać. Dzięki Hazardziście dowiedziałem się między innymi, że Refn namiętnie kolekcjonuje plakaty filmowe, a szczególnym sentymentem darzy te promujące obrazy Sergio Sollimy oraz amerykańskie westerny (w jego zasobach znajdziemy między innymi Człowieka, który zabił Liberty Valance’a i Winchester ’73). Poza tym w mieszkaniu twórcy Tylko Bóg wybacza możemy jeszcze wyśledzić wzrokiem figurkę Jasona z Piątku trzynastego oraz afisz Teksańskiej masakry piłą mechaniczną, co świadczy o głębokiej miłości, jaką Duńczyk darzy gatunek slasherów.

Na marginesie: pod koniec października do polskich kin trafi kolejny ciekawy obraz poświęcony twórcy filmowemu – Bergman – rok z życia. Miałem ogromną przyjemność obejrzeć ten dokument podczas festiwalu Nowe Horyzonty i szczerze go wam wszystkim polecam.