Rzeczy, których NIE ZAUWAŻYŁEŚ w “UCIEKAJ!”

Bingo

Niezwykle niepokojąca, ale i klimatyczna scena gry w bingo, która de facto okazuje się licytacją ciała Chrisa wśród zaproszonych na weekend gości w oczywisty i natychmiastowy sposób kojarzy się z licytacją czarnych niewolników przez zamożnych, białych Amerykanów. Warto też zauważyć, że rodzina Armitage’ów podkreśla wcześniej, że te weekendowe spotkania to tradycja zapoczątkowana przez poprzednie pokolenie. To z kolei można uznać za odniesienie do kolejnego problemu, z którym zmaga się Ameryka – “starych pieniędzy” i wielopokoleniowych rodzin bogaczy, którzy skutecznie wpływają na politykę i społeczeństwo tego kraju.

Zbieranie bawełny i skórzane pasy

Pod koniec filmu Chris zostaje obezwładniony przez rodzinę Armitage’ów i przywiązany do krzesła w charakterystycznym pomieszczeniu z telewizorem. Jego ręce i nogi skrępowane są skórzanymi pasami, a jedyne, co mogą robić dłonie, to wyszarpywać z obicia fotelu kępy bawełny. Oczywiste nawiązanie do niewolniczej pracy czarnoskórych mieszkańców Stanów Zjednoczonych. Dosyć przewrotnie, trzeba przyznać, bawełna ratuje jednak Chrisowi życie.

Płatki i mleko

W czasie, kiedy Rose słucha Time of My Life (ang. “chwila mojego życia”) z filmu Dirty Dancing i prawdopodobnie szuka w sieci kolejnych ofiar, zajada się kolorowymi płatkami śniadaniowymi i zapija je mlekiem. Trzeba przyznać, że to niezwykle niecodzienna metoda ich spożywania, co bez wątpienia można uznać za aluzje do idei niemieszania się ras. Sytuacja, w której Rose, słuchając muzyki i surfując po Internecie, odcina się od trwającej piętra niżej operacji transplantacji mózgu, może nawiązywać także do odwracania wzroku od problemów społecznych i rasowych nierówności.

Białe auto i hełm rycerza

W finałowej sekwencji Chris stara się uciec z posiadłości samochodem należącym do brata Rose. Samochód jest biały, czego tłumaczyć chyba nie trzeba, a na siedzeniu pasażera leży hełm rycerza, co z kolei może widza nieco zbić z tropu. Można to potraktować jako przywiązanie do tradycji, wspomniane “stare pieniądze”, ale przede wszystkim członkowie Ku Klux Klanu nazywali samych siebie rycerzami. A jeśli o autach już mowa – samochód Rose jest czerwony (znów kolor Partii Republikańskiej i Ku Klux Klanu), a auta gości Armitage’ów czarne. Co można uznać za nawiązanie do ich liberalnego rasizmu, o którym dwa punkty niżej.

Motyw porzucenia

Jednym z absolutnie kluczowych dla postaci Chrisa motywów jest śmierć matki. Kobieta została ranna w wypadku i przez brak zainteresowania ze strony syna, który w tym czasie oglądał w domu telewizję, umarła, zanim dotarła do szpitala. Chris obwinia się, że gdyby zgłosił policji fakt, że jego matka niepokojąco długo nie wraca do domu, ta miałaby szansę, by zostać odnaleziona i uratowana. Wątek ten zwiastuje już motyw potrąconego jelenia, ale z całą mocą powraca także w finale, kiedy Chris postanawia nie zostawiać na drodze wcześniej nieumyślnie potrąconej Georginy. Chociaż prowadzi go to do kolejnych kłopotów, Jordan Peele podkreślał, że nawiązywał tym do konieczności bezwzględnego wspierania się czarnej społeczności.

Liberalny rasizm

Jordan Peele twierdzi, że całe Uciekaj! to metafora nieco subtelniejszej wersji rasizmu istniejącej w społeczeństwie, które myśli, że poradziło sobie już z problemem dyskryminacji rasowej, bo wybrało na prezydenta Baracka Obamę (ojciec Rose zresztą wciąż podkreśla, że to najlepszy prezydent i chętnie zagłosowałby na niego trzeci raz). Peele portretuje białych liberałów, którzy pozornie kochają czarnoskórych, ale tylko jako kolejną modę, trend, gadżet. Chcą – w przypadku filmu dosłownie – być czarni, bo obecnie jest to cool. Zwróćmy uwagę na sam proces transplantacji – Armitage’owie twierdzą, że czarnoskórzy się do niego idealnie nadają, bo mają lepsze geny. Lepsze, czyli takie, które uczynią ich pozbawionymi własnej woli marionetkami białych.

Zakończenie

Pierwotne zakończenie filmu wyglądało następująco – po finałowej masakrze na miejsce akcji przyjeżdża policja. Widząc Chrisa i martwych członków rodziny Armitage, policjanci zakładają, że to on był napastnikiem, aresztują go, a mężczyzna trafia do więzienia. Ostatecznie w filmie Chris widzi samochód na sygnale i odruchowo podnosi ręce do góry (mimo że to on jest ofiarą), ale okazuje się, że na miejsce przyjechał jego przyjaciel, Rod (wcześniej zupełnie zignorowany przez policję). Reżyser zmienił zakończenie, gdyż w trakcie pracy na planie w Stanach doszło do wielu aktów wsparcia czarnej społeczności i protestów przeciwko brutalności policji. Peele uznał zatem, że jego bohater zasługuje na odrobinę nadziei i częściowy przynajmniej happy end.