FILMY oparte na PRAWDZIWYCH SKANDALACH

Hollywood znane jest z eksploatacji wszystkiego, co się rusza. Dotyczy to też prawdziwych skandali, związanych z korupcją, morderstwami czy dziennikarskimi przekrętami. W niniejszym zestawieniu przedstawiam najlepsze produkcje, których fabuła została oparta na prawdziwych skandalach.

Serpico (1973)

W 1973 roku Sidney Lumet wypuścił na amerykański rynek dramat kryminalny opowiadający prawdziwą historię Franka Serpico, który w latach 60. i 70. przeciwstawiał się korupcji oraz biurokracji panującej w szeregach policji. Niestety jego postawa, a także między innymi współpraca z „New York Times”, spotykały się z ostrym sprzeciwem ze strony jego kolegów policjantów. Gdy Serpico został postrzelony w czasie akcji, pozostawili go na pewną śmierć. Udaje mu się jednak przeżyć i awansować na detektywa. Film Serpico to kino nie tylko świetne, ale również jakże aktualne w kontekście działań podejmowanych przez amerykańską policję w stosunku między innymi do obcokrajowców. Produkcja doczekała się licznych nagród, w tym za tytułową rolę Ala Pacino, oraz wpisana została na listę 100 najlepszych filmów amerykańskich według AFI (Amerykański Instytut Filmowy).

Wszyscy ludzie prezydenta (1976)

Prawdziwy klasyk kina z genialnymi rolami Roberta Redforda i Dustina Hoffmana, opowiada historię dziennikarskiego śledztwa oraz afery Watergate, która doprowadziła w latach 70. do kryzysu konstytucyjnego w Stanach Zjednoczonych. Za podstawę scenariusza posłużyły wspomnienia dziennikarzy, którzy odkryli cały skandal. Całość dzieje się w roku 1972, kiedy to w siedzibie Partii Demokratycznej dochodzi do włamania oraz próby założenia podsłuchu przez zwolenników pełniącego funkcję prezydenta Richarda Nixona. Bohaterowie filmu – Bob Woodward i Carl Bernstein, dziennikarze „Washington Post” – zostają wysłani na miejsce, by zrobić krótki reportaż.

 To, co odkryli, zatrzęsło ówczesną sceną polityczną i doprowadziło do ustąpienia Nixona ze stanowiska prezydenta. Wszyscy ludzie prezydenta do dzisiaj sprawdzają się jako idealny wręcz komentarz społeczny i polityczny, pokazując, że współczesne dziennikarstwo niestety w wielu przypadkach kończy się na słowach. Produkcja została nagrodzona wieloma nominacjami i nagrodami, zajmując również jedno z miejsc na liście 100 najlepszych filmów amerykańskich według AFI (Amerykański Instytut Filmowy).

Quiz Show (1994)

Film opowiada historię niezwykłego skandalu, jaki dotyczył programu amerykańskiej telewizji NBC Oczko oraz jednego z jego uczestników, prof. Charlesa Van Dorena, w którego wcielił się świetny Ralph Fiennes. Okazało się bowiem, że został „królem teleturniejów” tylko dzięki temu, że znacznie wcześniej przekazywane mu były przez producentów odpowiedzi na poszczególne pytania. Sprawa wyszła na jaw dzięki działaniom młodego prawnika, który postanowił ujawnić całą sprawę. Produkcja okazuje się interesująca pod wieloma względami. Po pierwsze tak pracownicy stacji telewizyjnej, jak i główny podejrzany wydają się zupełnie „nieświadomi”, że robią coś niezgodnego z prawem, i tłumaczą, że to wyłącznie dla dobra widzów.

To także genialne role wspomnianego już Fiennesa i Johna Turturro. Ten drugi wciela się w byłego lidera show, który mimo zapewnień, że dalej będzie częścią programu, zostaje z niego usunięty po celowej i ustawionej przegranej. Film był nominowany nie tylko do Oscarów, ale również nagrody BAFTA i Złotych Globów.

Informator (1999)

Nominowany tak do Oscarów, jak i wielu innych nagród film został oparty na prawdziwym skandalu. Jeden ze zwolnionych pracowników koncernu tytoniowego oskarża swoich byłych pracodawców o dodawanie do produktów substancji chemicznych, które silniej uzależniają palaczy. To nie tylko jedno z ważniejszych dzieł ostatnich lat, ale również miks kafkowskiego klimatu i najlepszych momentów z Wszystkich ludzi prezydenta. Produkcja zaraz po premierze również musiała się mierzyć z wieloma kontrowersjami. W pierwszej kolejności należy wskazać na „pretensje” tytoniowego giganta Brown & Williamson, który uznał, że niektóre sceny były przesadzone i konieczne jest wprowadzenie zmian w scenariuszu, czego domagał się jeden z bohaterów – Mike Wallace.

Pierwsza strona (2003)

Produkcja skupia się na typowym dla środowiska dziennikarskiego skandalu, a mianowicie fabrykowaniu tekstów. Główny bohater, Stephen Glass, jest nie tylko młody, lecz także utalentowany. Ma też już za sobą pierwsze poważne sukcesy. Po trzech latach pisania dla najbardziej prominentnych wydawnictw, w 1998 roku, okazało się, że część źródeł była sfabrykowana. Poszczególne fakty w ogóle nie miały miejsca, a niektóre historie zostały całkowicie wymyślone przez autora – nie miały żadnego potwierdzenia w rzeczywistości. Po raz kolejny mamy do czynienia z tematem, który – mimo iż od wydarzeń przedstawionych w filmie minęło ponad 20 lat – pozostaje aktualny.

Najbardziej kapitalna jest finałowa scena, kiedy kłamstwa wychodzą na światło dzienne i główny bohater, patrząc smutno na wydawcę, pyta, czy ten jest zły. Zupełnie przy tym nie dbając o to, że naraził na szwank reputację nie tylko swoich kolegów, ale i całego wydawnictwa.

Hollywoodland (2006)

W roku 1959 gwiazdor znany z programu telewizyjnego o Supermanie, George Reeves, został znaleziony martwy w swoim mieszkaniu – miał ranę postrzałową, na dodatek doszło to tego na kilka dni przed jego ślubem. Policja orzekła, że było to na pewno samobójstwo, choć wszystkie fakty zdawały się temu przeczyć. Niektórzy do dzisiaj uważają, że mamy do czynienia z morderstwem. Pojawiają się też głosy, że Reeves stał się przypadkową ofiarą strzelaniny bądź był zwyczajnie zmęczony dramatami, tak w życiu osobistym, jak i w pracy.

Jego śmierć rozpoczęła tak zwaną „klątwę Supermana”, która rzekomo miała dotknąć każdego, kto wcieli się w tę postać. Produkcja pokazuje nam obraz człowieka, zmagającego się się nie tylko ze sławą, lecz także samym sobą. Brak w tym filmie jednak jednoznacznych odpowiedzi. To właściwie „rzucanie” widzem pomiędzy dwoma skrajnościami, dwiema wersjami wydarzeń, z których każda jest równie prawdopodobna.

Królowa (2006)

Do dzisiaj można się spotkać z licznymi teoriami spiskowymi na temat tego, co faktycznie stało się w noc 1997 roku, kiedy to zginęła księżna Diana. Zdaniem niektórych był to po prostu nieszczęśliwy wypadek, z kolei wielu uważa, że doszło do zamachu przygotowanego przez tajne służby na prośbę samej królowej. Film z 2006 opowiada jednak historię zupełnie innego skandalu. Po tym, jak brytyjska królowa usłyszała o śmierci Diany, wyjechała na wieś, zupełnie odgradzając się od świata. Zgodnie z protokołem księżna Walii nie była już członkiem rodziny królewskiej, dlatego jej śmierć nie powinna zostać uhonorowana spuszczeniem flagi na znak żałoby.

Niemniej Elżbieta II spotkała się z naciskami ze strony tak premiera, jak i swoich poddanych, by odpowiednio pożegnać tragicznie zmarłą. W tym kontekście wielu uznało jej zachowanie za wręcz skandaliczne. Królowa to genialne napisany i zagrany film, opowiadający o postaci tak niezwykle skomplikowanej i zamkniętej w sobie, że chyba nigdy nie dowiemy się, z czym musiała się tak naprawdę mierzyć.

Wilk z Wall Street (2013)

Życie Jordana Belforta to pasmo niekończących się sukcesów i skandali zwieńczone wielkim upadkiem. Na przełomie lat 80. i 90. udało mu się stworzyć największy w tamtym czasie dom maklerski, który nie tylko zatrudniał ponad 1000 osób, ale zarabiał też ogromne pieniądze. I choć wydawać by się mogło, że Belfort miał życie jak z bajki, to jego firma tak naprawdę nie była legalnym biznesem, ale miejscem, w którym sprzedawano za grosze akcje i oszukiwano inwestorów. W 1998 roku makler został oskarżony o pranie brudnych pieniędzy oraz oszustwa, a następnie skazany na 22 miesiące w więzieniu federalnym.

Wyrok był tak niski tylko dlatego, że Belfort zawarł umowę z FBI. W czasie swojego pobytu w więzieniu napisał książkę Wilk z Wall Street (pamiętnik okazał się bestsellerem), który stał się podstawą do nakręcenia filmu. Alkohol, narkotyki, kobiety, jachty i orgie… to dla głównych bohaterów chleb powszedni. Produkcja Martina Scorsese okazała się zarówno sukcesem finansowym, jak i artystycznym, oraz jednym z ciekawszych filmów ostatnich lat.

Spotlight (2015)

Ta nagrodzona Oscarem za najlepszy film produkcja opowiada o zmaganiach dziennikarzy gazety „Boston Globe”, by nie tylko odkryć konspiracyjną machinę stojącą za molestowaniami seksualnymi dzieci przez duchownych, lecz także sprawić, by głos ofiar po wielu latach został w końcu usłyszany. Warto zaznaczyć, że w prawdziwym życiu dziennikarzy nagrodzono Pulitzerem. W przypadku filmu na uwagę zasługuje przede wszystkim wyważona reżyseria, zwłaszcza w stosunku do poruszanego problemu, oraz to, że w narracji zostały wykorzystane prawdziwe wywiady z osobami, które były świadkami w sprawie. Produkcja okazała się nie tylko sukcesem komercyjnym, lecz także artystycznym. Znalazła się również na licznych listach najlepszych filmów ostatnich lat.

Kłamstwo (2016)

Kłamstwo opowiada o głośnym pozwie, który brytyjski pisarz David Irving wytoczył prof. Deborah Lipstadt i wydawnictwu Penguin Books w związku z zarzuceniem mu promowania tak zwanego kłamstwa oświęcimskiego, czyli negacji Holocaustu. Istotne jest, że rozprawa odbywać się miała w Wielkiej Brytanii, gdzie ciężar dowodowy leży po stronie osoby oskarżonej. W efekcie obrona pani profesor musiała niejako udowodnić prawdziwość Holocaustu. To trzymający do samego końca w napięciu dramat sądowy, gdzie każde słowo, gest oraz ruch mają znaczenie. Nie można bowiem zapominać, że Irving to nie tylko – zdaniem większości naukowców – świetny historyk, który na II wojnie światowej zna się jak nikt, lecz także, jak się okazało, prawnik, co idealnie zostało przedstawione w filmie. Produkcja zebrała szereg dobrych ocen od krytyków i była nominowana między innymi do nagrody BAFTA w kategorii najlepszy film.

BONUS

Zakazana namiętność (2001)

Peter Bogdanovich stworzył swój film na podstawie niezwykłej historii śmierci, a dokładniej tajemniczego morderstwa producenta filmowego Thomasa Ince’a. Stało się ono przedmiotem nieustannych domniemywań oraz częścią hollywoodzkich miejskich legend. Zgodnie z fabułą filmu właściciel jachtu William Randolph Hearst podejrzewa swoją kochankę o romans z Charliem Chaplinem. Zazdrosny zabija Ince’a, biorąc go omyłkowo za rywala. By ukryć całe zdarzenie, władzom przekazana zostaje informacja, że ranny Ince’a chciał popełnić samobójstwo z powodu kochanki (miała go zostawić w dzień jego urodzin).

Doktor co prawda orzekł śmierć na skutek zawału serca, jednak zdaniem niektórych bardziej prawdopodobna jest wersja, iż został postrzelony, a następnie pozostawiony w domu na pewną śmierć. Sprawa jest tym bardziej szemrana, że nikt, kto znajdowały się tamtego dnia na statku, nie został przesłuchany, nikt później nie mówił o tym, co faktycznie się stało, a ciało denata zostało natychmiast skremowane, zanim można było przeprowadzić jakąkolwiek autopsję. Na przestrzeni lat zarówno Marion Davies, jak i Charlie Chaplin zmieniali swoje wersje tamtych wydarzeń, aż w końcu stwierdzili, że nigdy nie było ich na statku, podczas gdy Ince przez wiele tygodni był chory.