100 najważniejszych efektów w historii kina

Prawdziwe kłamstwa
(1994)
reżyseria – James Cameron
efekty specjalne – John Bruno, Thomas L. Fisher

Walka na kadłubie Harriera

Po wyrżnięciu terrorystów w wieżowcu w Miami, Harry Tasker, uzbrojony w samolot pionowego startu, chciał przede wszystkim ocalić córkę. Lecz Salim Abu Aziz do końca nie miał zamiaru dać za wygraną… Wystawne widowisko Jamesa Camerona to fenomenalna żonglerka konwencją bondowską. Reżyser po raz pierwszy wykorzystał efekty wizualne własnej firmy Digital Domain. Finałowa walka w powietrzu stanowi przegląd wszystkich dostępnych metod oszukiwania widza. Wykorzystano tu żywe zdjęcia z modelem Harriera na dachu wieżowca, ujęcia zrealizowane w studio przy pomocy tylnej projekcji, zielonego tła i cykloramy oraz cyfrową animację i kompozycję obrazu.

Forrest Gump
(1994)
reżyseria – Robert Zemeckis
efekty specjalne – Ken Ralston, Steven Rosenbaum, Allen Hall

Cyfrowa amputacja kończyn

Porucznik Dan Taylor chciał zginąć na polu chwały, lecz nawet wietnamski ostrzał nie powstrzymał Forresta Gumpa przed uratowaniem życia swemu dowódcy. Życia owszem, lecz obie łydki por. Dana zostały w Wietnamie… Ujarzmianie rzeczywistości przez Roberta Zemeckisa sięgnęło tu zenitu. Oprócz wirtualnych spotkań Gumpa z kolejnymi prezydentami USA, technika cyfrowa pozwoliła na komputerowe ucięcie dolnej części obu nóg Gary’ego Sinise’a. Aktor nosił na planie niebieskie skarpety, które następnie usuwano z kadru. Dla pełnego realizmu animatorzy dodawali także symulację interakcji kikutów z elementami dekoracji.

Kruk
(1994)
reżyseria – Alex Proyas
efekty specjalne – Andrew Mason, Chuck Comisky

Brandon Lee

Brandon Lee grał w scenie brutalnego napadu na rodzinę Erica Dravena. Źle przygotowana pirotechnika zebrała tego dnia śmiertelne żniwo. Aktor zginął na miejscu i pozostawił ekipę z czterema niezrealizowanymi scenami. “Kruka” jednak dokończono dzięki cyfrowym sztuczkom. Upadek Dravena z okna nakręcono z dublerem, nakładając cyfrowo zdjęcie twarzy Lee; do sceny wejścia pogrzebanego wcześniej Dravena do domu wykorzystano ujęcie plenerowe z tej sekwencji; malowanie twarzy Erica także uratowano dzięki cyfrowemu naklejeniu twarzy Lee na twarz dublera; wreszcie w scenie odwiedzin Sarah u Erica wykorzystano ponownie dublera bez pokazywania twarzy Lee.

Maska
(1994)
reżyseria – Chuck Russell
efekty specjalne – Scott Squires, Steve Williams, Tom Bertino, Jon Farhat

Tytułowy bohater

Życiowy nieudacznik Stanley Ipkiss pewnego dnia znajduje tajemniczą maskę. Po jej założeniu zamienia się w Maskę, superbohatera z nadnaturalnymi mocami i bardzo czarnym humorem… “Maska” pierwotnie miała być horrorem, lecz gdy Jim Carrey pojawił się na horyzoncie, pomysł skręcił w stronę szalonej komedii. Film byłby niemożliwy do zrealizowania kilka lat wcześniej ze względu na zaawansowanie animacji 3D. Nieprawdopodobne, kojarzące się z kreskówkami Texa Avery’ego metamorfozy Jima Carreya, ubranego w charakteryzację specjalną Grega Cannoma, stały się możliwe dzięki bezczelnie pomysłowej animacji 3D z Industrial Light & Magic.

Star Trek. Pokolenia
(1994)
reżyseria – David Carson
efekty specjalne – John Knoll, John Grower, Ronald B. Moore

Lądowanie Enterprise na powierzchni Veridiana III

Po zniszczeniu Drapieżnego Ptaka Klingonów, Enterprise dokonuje oddzielenia części załogowej. Po eksplozji rdzenia olbrzymi dysk spada wprost na powierzchnię planety Veridian III… Siódmy film kinowy z serii Star Trek zawiera najwspanialszą crash-sequence, jaką trekkies mogli sobie tylko wymarzyć. Stosunkowo nieznacznie wspomagana cyfrowo, sekwencja ta jest znakomitym popisem wykorzystania miniatur. Sam dysk był kilkumetrowym modelem, poruszanym nad makietą planety. Całość swą siłę zawdzięcza szybkostrzelnym kamerom. Zdjęcia w zwolnionym tempie nadały zderzanym miniaturom wymiar iście apokaliptycznej kraksy, wzmocnionej efektami dźwiękowymi.

Toy Story
(1995)
reżyseria – John Lasseter
efekty specjalne – Ash Brannon, Peter Docter, Rich Quade, William Reeves

Pierwszy pełnometrażowy komputerowy film fabularny

Ponad 350 mln dolarów wpływów, Oscar specjalny, nominacja za oryginalny scenariusz oraz przede wszystkim poczesne miejsce wśród najbardziej przełomowych osiągnięć w historii kina – to najważniejsze splendory, które spłynęły na stworzony za 30 mln dolarów pierwszy pełnometrażowy film Pixara w reżyserii Johna Lassetera. Film powstawał cztery lata, a finalny rendering zajął ponad 800 godzin pracy 117 stacji graficznych. Twórcy z Pixara udowodnili. jaki twórczy potencjał może kryć się w prozaicznym pokoju dla dziecka. To miejsce, gdzie świat realny styka się z magią, budowaną przez dziecięcą wyobraźnię. Wspaniałe kino zbudowane z emocji, wiedzy i nowatorskiej techniki.

Casper
(1995)
reżyseria – Brad Silberling
efekty specjalne – Dennis Muren, Scott Farrar, Henry LaBounta, Miguel A. Fuertes

Pierwszy cyfrowy tytułowy bohater

Dr James Harvey zostaje wezwany do wypędzenia złośliwych duchów z domostwa pewnej bogatej pary. Tymczasem przyjazny duszek Casper zaprzyjaźnia się z Kat, córką doktora. Ludzie i duchy postanawiają pozbyć się nadętych, niechcianych właścicieli posesji… Sympatyczna bajka, wyprodukowana przez Stevena Spielberga i przypominająca klimatem jego produkcje familijne z lat 80., była okazją do zaprezentowania pierwszej tytułowej postaci w historii kina, wykreowanej wyłącznie dzięki cyfrowej animacji. W ponad 200 ujęciach efektowych obok Caspera pojawiały się równie urocze, półprzezroczyste duszki, które interakcyjnie połączono z grą aktorów i dekoracjami.

Jumanji
(1995)
reżyseria – Joe Johnston
efekty specjalne – Ken Ralston, Carl Frederick, Stephen Price, James Straus

Pierwsze cyfrowe zwierzęta z futrem

Alan Parris po 26 latach uwięzienia w magicznej grze planszowej Jumanji zostaje uwolniony przez nastoletnich graczy. Tymczasem zwierzęta z gry także przedostały się do prawdziwego świata. Gracze muszą zjednoczyć siły, by zapobiec dalszemu niszczeniu miasta przez dzikie bestie… Po “Parku jurajskim” Industrial Light & Magic podjęło kolejne wyzwanie – oprócz m.in. komputerowych słoni, zebr i nosorożców, animatorzy stanęli przed kreacją cyfrowych zwierząt (lwów i małp) pokrytych futrem. “Jumanji” to kolejny udany (choć nie do końca) krok w kierunku rozwoju fotorealistycznych technik animacji wszystkiego, co tylko można sobie wyobrazić.

Dzień Niepodległości
(1996)
reżyseria – Roland Emmerich
efekty specjalne – Volker Engel, Douglas Smith

Niszczenie miast

Potężne statki kosmiczne obcych ustawiają się nad największymi miastami świata, a najeźdźcy przygotowali swą najpotężniejszą broń, którą w okamgnieniu niszczą wszystko pod sobą… Hurrapatriotyczny, pozbawiony logiki największy przebój Rolanda Emmericha to oszałamiające widowisko, będące w istocie nieoficjalną ekranizacją “Wojny światów” Wellsa. To także triumf klasycznych efektów specjalnych, opartych na wysadzanych w powietrze miniaturach. Choć nowoczesnych efektów komputerowych u Emmericha nie brak, to właśnie bardzo pomysłowe wykorzystanie klasycznych technik jest największym efektowym atutem “Dnia Niepodległości”.

Ostatni smok
(1996)
reżyseria – Rob Cohen
efekty specjalne – Scott Squires, James Straus, Kit West, Phil Tippett

Draco

Rycerz Bowen poprzysięga zgładzić wszystkie smoki, by zabić tego jedynego, którego połowa serca bije w piersi niegodziwego króla Einona. Po latach walki pozostał mu tylko jeden… Klasyczna baśń Roba Cohena we współczesnej konwencji “buddy-movie” swoją siłę zawdzięcza tytułowemu bohaterowi, przemawiającemu głosem Seana Connery’ego. Wspaniały smok Draco to najbardziej skomplikowana cyfrowa postać w historii kina (do czasu “King Konga”), zaprojektowana przez Phila Tippetta i wykreowana w ILM. Draco był obecny na ekranie w 182 ujęciach (łącznie 23 minuty czasu ekranowego). Cyfrowa animacja była na planie wspomagana mechanicznymi efektami Kita Westa.