search
REKLAMA
Artykuły o filmach, publicystyka filmowa

ZACZĘLI STO LAT TEMU. Debiuty z 1917 roku

Radosław Dąbrowski

28 sierpnia 2017

REKLAMA

Najsłynniejszy wampir w dziejach kina? Myślę, że wielu wskazałoby rolę Draculi w wykonaniu Béli Lugosiego (urodzonego jako Béla Ferenc Dezső Blaskó). Węgierski artysta zaczynał od wystąpień na scenie teatralnej, przynależąc m.in. do zespołu budapesztańskiego Teatru Narodowego, ale jeszcze przed emigracją do Stanów Zjednoczonych Ameryki, poprzedzoną pobytem w Niemczech, zdążył zebrać doświadczenie jako aktor filmowy. Lugosi wystąpił w dwunastu węgierskich dziełach, zaczynając od Az Ezredes (1917). Przyszły Dracula zagrał pod okiem Michaela Curtiza, a co warte podkreślenia, w węgierskich projektach Lugosi odtwarzał role jako Arisztid Olt. Dopiero po emigracji przyjął nazwisko, które zapisało się na kartach historii sztuki filmowej.

Któż nie znałby przygód Flipa i Flapa? Sto lat temu na ekranie po raz pierwszy zagościł wieloletni partner Olivera Hardy’ego – Stan Laurel. Dla brytyjskiego aktora, podobnie jak w przypadku Johna Forda oraz Bustera Keatona, pierwszy szczebel filmowej drabiny dotyczył gatunku, któremu poświęcił następne lata długiej, owocnej twórczości. Nuts in May (1917) to półgodzinna komedia, w której protagoniście granemu przez Laurela wydaje się, iż jest Napoleonem Bonaparte. Myślę, że ten króciutki zarys fabuły pobudza naszą wyobraźnię i tym większa szkoda, że niemożliwym jest zobaczenie debiutanckiego popisu przyszłego Flipa. Ocalało zaledwie kilkadziesiąt sekund utworu.

W niniejszym artykule nie może zabraknąć kobiecego akcentu. W roku 1917 przygodę z filmem rozpoczęła Loretta Young. Kariera zmarłej w roku 2000 aktorki nie trwała zbyt długo, albowiem na początku lat 50. zdecydowała się ją zakończyć. Mimo wszystko Young udało się wiele osiągnąć. Zdobyła Oscara za rolę w Córce farmera (1947), wcześniej grywając m.in. u boku Orsona Wellesa, Jean Harlow czy Edwarda G. Robinsona. Przede wszystkim była jednak ekranową partnerką Clarka Gable’a, Gary’ego Coopera oraz Cary’ego Granta. Filmowy debiut nastąpił bardzo szybko. Young miała zaledwie trzy lata (jak widać: nazwisko zobowiązuje), gdy wystąpiła w The Primrose Ring. Przyszła gwiazda nie pojawiła się na liście obsady, a po samym dziele Roberta Z. Leonarda pozostały jedynie plakaty. Film zaginął, lecz w przypadku debiutu Young należy mówić o symbolicznym wystąpieniu aniżeli faktycznej premierowej roli, za którą powinniśmy uznać rolę Irmy w The Squall (1929).

Powyższy artykuł to prędzej kompilacja ciekawostek niż zajmująca analiza konkretnego tematu. Mimo wszystko zawsze ciekawie jest przyjrzeć się debiutom danych artystów i poznać ich okoliczności. Zwłaszcza w przypadku Forda, Keatona oraz Laurela widoczne jest ich szczególne powiązanie z danym gatunkiem; De Sica nie poświęcił mniej czasu na aktorstwo niż reżyserię; Béla Lugosi debiutował na planie filmowym u Michaela Curtiza, zaś Loretta Young stała się aktorką niewiele później po opuszczeniu kołyski.

REKLAMA