ZABÓJCZA BROŃ. Seria, która nigdy się nie zestarzeje

Zabójcza broń 4 (1998, reż. Richard Donner)

Podczas wyprawy na ryby Martin Riggs (Mel Gibson), Roger Murtaugh (Danny Glover) oraz Leo Getz (Joe Pesci) przypadkiem wpadają na trop azjatyckiej triady, która przemyca ludzi do USA. Nieszczęśnicy muszą później odpracować podróż, czyli w praktyce harować jak niewolnicy za kawałek chleba i schronienie. Oczywiście policjanci natychmiast biorą się do roboty z zamiarem ukrócenia zbrodniczego procederu i zlikwidowania wpływów chińskiej mafii na terenie Stanów Zjednoczonych (a przynajmniej w Los Angeles). Jednak przywódca organizacji przestępczej, demoniczny Wah Sing Ku (Jet Li), nie zamierza tak łatwo dać się wykurzyć z doskonale prosperującego interesu. Tymczasem córka Murtaugha (Darlene Love) zachodzi w ciążę i czarnoskóry gliniarz wkrótce zostanie dziadkiem. Sierżant nie wie, iż ojciec dziecka to Lee Butters (Chris Rock), młody policjant z wydziału Rogera i Martina. Również Lorna Cole (Rene Russo) jest w stanie błogosławionym – zwariowany Riggs będzie tatą…

Po sześcioletniej przerwie twórcom udało się namówić Mela Gibsona i Danny’ego Glovera na wystąpienie w kolejnej odsłonie popularnego cyklu (Gibson dostał za rolę rekordową wtedy kwotę 25 milionów dolarów). Również wielu innych aktorów powtórzyło swoje role. Scenariusz współtworzył Shane Black, autor skryptów do pierwszej i drugiej części. Muzykę skomponowało znane już trio: Michael Kamen, Eric Clapton, David Sanborn. Jednak najważniejsze, iż po raz czwarty widz otrzymał bardzo sprawnie zrealizowane kino akcji. Nie będzie wielkiej przesady w stwierdzeniu, iż w swoim gatunku cykl Zabójcza Broń to majstersztyk. Naprawdę na palcach jednej ręki można policzyć serie, w których każda kolejna odsłona trzyma poziom. Richard Donner dokonał tej trudnej sztuki. Nie ma co się dłużej rozpisywać, warto po prostu zaserwować sobie Zabójczą Broń 4 po raz kolejny (a może po raz pierwszy?). Dobra zabawa gwarantowana.

CIEKAWOSTKI

• Pierwsza część cyklu została zadedykowana kaskaderowi Darowi Robinsonowi, który pracował nad filmem. Robinson zginął krótko po zakończeniu zdjęć (listopad 1986) w wypadku motocyklowym.
• Gdy Franco Zeffirelli ujrzał scenę, w której Martin Riggs zastanawia się nad popełnieniem samobójstwa, postanowił powierzyć odtwarzającemu postać Riggsa Melowi Gibsonowi tytułową rolę w Hamlecie.
• Zabójcza Broń posiada alternatywną pierwszą i ostatnią scenę. Pierwotnie początek filmu pokazywał Riggsa siedzącego w barze, zaczepianego przez kilku mężczyzn. Policjant ostrzega ich, żeby z nim nie zaczynali. Ci nie słuchają, co kończy się dla nich bardzo boleśnie. Następnie barman daje Riggsowi butelkę alkoholu na koszt firmy za zapewnienie, iż Martin nigdy więcej się w barze nie pojawi.
• Alternatywne zakończenie natomiast przedstawia pożegnanie Murtaugha i Riggsa. Czarnoskóry policjant mówi, iż prawdopodobnie przejdzie na emeryturę, na co Riggs rzecze: “Nie waż się” (“Don’t you dare”). Potem Martin odjeżdża swoim pick-upem.
• W pierwszej części cyklu doliczono się 26 trupów, w drugiej 33, w trzeciej 17, a w czwartej 30.
• Roger Murtaugh świętuje swoje 50 urodziny na początku pierwszej części, ale Danny Glover miał wtedy 40 lat.
• Chodzą plotki, iż jednym z kandydatów do roli Riggsa był Bruce Willis.
• Inna pogłoska mówi, iż kandydatem do roli reżysera był Leonard Nimoy (Spock ze Star Treka).
• Termin “Shadow Company” (Kompania Cieni), użyty w pierwszej części cyklu, pochodzi z napisanego wcześniej, ale nie wyprodukowanego scenariusza Shane’a Blacka.
• Steve Kahan (odtwarzający rolę dowódcy Riggsa i Murtaugha) jest kuzynem reżysera Richarda Donnera.
• W drugiej części, w scenie, gdy Leo Getz czyści mieszkanie Martina, w tle słychać utwór “I’m Not Scared”. Wykonywała go krótko istniejąca grupa Eight Wonder. Główną wokalistką tej kapeli była Patsy Kensit, która wystąpiła w Zabójczej broni 2.
• Początkowo Leo Getz miał mieć zupełnie inny charakter, ale gdy Joe Pesci zaczął wykrzykiwać swoje “Ok-ok-ok”, Donner kazał mu wykreować postać w humorystycznym tonie.
• Początkowo Riggs miał zginąć w końcówce drugiej części. Na szczęście producenci zamierzali nakręcić kolejne odsłony i zmieniono oryginalny scenariusz. Zmiana ta nie spodobała się autorowi – Shane’owi Blackowi (dlatego Black nie uczestniczył w pracach nad trzecim ogniwem).
• SPOILER! Druga część ma alternatywne zakończenie, w którym rodzina Murtaugha wraz z Riggsem i Riką celebruje Święto Dziękczynienia. Scenę nakręcono, ale później reżyser zdecydował się uśmiercić Rikę.
• W trzeciej części, po napisach, jest dodatkowa scena.
• Plac budowy osiedla w trzeciej części nie został zbudowany na potrzeby filmu. Po prostu pewna firma budowlana zbankrutowała i ekipa realizacyjna Zabójczej Broni 3 mogła tam kręcić pod warunkiem, iż po zakończeniu zdjęć zrówna to miejsce z ziemią.
• Łódź Murtaugha nosi nazwę “Code 7”. Jest to w Policji Los Angeles kod oznaczający przerwę na lunch.
• Carrie Fisher poprawiała scenariusz do trzeciej części. Nie umieszczono tego jednak w napisach.
• SPOILER! Budynek, który wylatuje w powietrze w trzeciej części to stary ratusz miejski w Orlando City (Floryda). Przeznaczono go do rozbiórki i filmowcy dostali zgodę na sfilmowanie sceny eksplozji i wykorzystanie jej w obrazie.
• Jedna z pierwszych wersji scenariusza do Zabójczej Broni 3 nosiła nazwę “Simon Says” i posłużyła później za zarys linii fabularnej Szklanej pułapki 3.
• We wszystkich częściach dzieci i żonę Murtaugha odtwarzają ci sami aktorzy.
• Pierwotnie rolę przywódcy triady w czwartej części miał odtwarzać Jackie Chan. Chan nie wyraził jednak zgody na wystąpienie w filmie, ponieważ nie chciał wcielać się w negatywnego bohatera. Jet Li na to przystał, ale dla niego również był to debiut w roli czarnego charakteru (a zarazem pierwsza produkcja amerykańska, w której wystąpił).
• Paul Tuerpe zagrał we wszystkich częściach cyklu, ale za każdym razem inną rolę.
• Richard Donner kazał trochę spowolnić ruchy Jetowi Li w scenach walk, ponieważ kamera nie mogła uchwycić szybkich ciosów aktora.
• W momencie rozpoczęcia prac nad czwartą częścią scenariusz nie miał jeszcze zakończenia.
• Istnieją (dostępne również w Polsce) wersje reżyserskie pierwszych trzech części. Lethal Weapon Director’s Cut trwa 117 minut (wersja “zwykła” 110 minut) i zawiera sceny dodane: obszerniejsza scena w przyczepie Riggsa na początku filmu, Murtaugh na strzelnicy, snajper w szkole, Riggs wnosi do przyczepy nowy telewizor, rozmowa Riggsa z nastoletnią prostytutką. Lethal Weapon 2 Director’s Cut trwa 118 minut (wersja “zwykła” 114 minut) i zawiera dodatkowe sceny: rozmowa z policyjnym mechanikiem o wozie żony Murtaugha, Riggs i Murtaugh wchodzą do hotelu i rozmawiają z dziewczynami w basenie, szukanie domu przestępców i dziwaczny tok rozumowania Leo Getza. Lethal Weapon 3 Director’s Cut trwa 121 minut (wersja “zwykła” 118 minut) i zawiera dodatkowe sceny: Trish (Darlene Love) zmusza Rogera do założenia kamizelki kuloodpornej, Rianne (Traci Wolfe) odwiedza Riggsa, Riggs, Murtaugh i Lorna grożą złoczyńcy, iż przejadą mu samochodem po głowie, jeśli nie będzie mówił.

Tekst z archiwum film.org.pl.