Najlepsze filmy lat 60. Suplement do rankingu

MIEJSCA 100 – 76 | 75 – 51 | 50 – 31 | 30- 21 | 20 – 11 | 10 – 1

Maska szatana / La maschera del demonio / Black Sunday (ITA – Mario Bava) 1960

Najlepsza gotycka opowieść grozy i zarazem pierwszy spośród wielu wybitnych włoskich horrorów. Bava wzoruje się na klasykach Universalu, ale uzupełnia je odrobiną gwałtownej przemocy i przepiękną warstwą wizualną, która wyciska 100% z czerni i bieli. Obrazy takie jak martwy szlachcic w demonicznej masce wygrzebujący się z grobu pozostają w pamięci na długo. [Jacek Stopa]

Matka i córka / La ciociara (ITA – Vittorio De Sica) 1960

Macierzyńska miłość w starciu z koszmarem wojny. Matka, która za wszelką cenę próbuje uchronić niewinność córki i ponosi nieuniknioną porażkę, córka pogrążająca się w apatii i emocjonalnej pustce, dostrzegająca już wyłącznie ciemne strony rzeczywistości. Tragedia wstrząsnęła podstawami bliskości między nimi i potrzeba kolejnej tragedii, by ponownie stworzyć więź. Trudny, bolesny i niełatwy w odbiorze film, który jednak ostatecznie daje iskierkę nadziei. [Karolina Chymkowska]

My Fair Lady (USA – George Cukor) 1964

Urocza Hepburn i świetne aktorstwo reszty obsady, znakomite piosenki i pozytywny wydźwięk całej historii tworzy jeden z lepszych musicalów kina. Deszcz złotych rycerzyków zasłużony. [Kamil Małek]

Oczy bez twarzy / Les Yeux sans visage (FRA – Georges Franju) 1960

Wybitna pozycja w historii francuskiej kinematografii. Cechująca się indywidualnym stylem oraz mistrzowską precyzją i konsekwencją w budowaniu nastroju. Scenariusz będący klasyczną opowieścią o szalonym naukowcu jest prosty i pozbawiony skomplikowanych rozwiązań fabularnych. Ale w tej prostocie tkwi potężna siła, która nie pozwala widzom oderwać wzroku od ekranu. Makabryczna fabuła zyskała moc dzięki sugestywnej oprawie wizualnej i powściągliwej muzyce Maurice’a Jarre’a. [Mariusz Czernic]

Opowieść z pogranicza horroru i melodramatu, z pogranicza jawy i snu, niewalająca swą atmosferą od pierwszej minuty. [Łukasz Koperski]

Parasolki z Cherbourga / Les Parapluies de Cherbourg (FRA – Jacques Demy) 1964

Parasolki Demy’ego nie są próbą kontestacji hollywoodzkich musicali, lecz raczej ich autorską reinterpretacją. Choć na dzieło Francuza raczej w tym kontekście się nie patrzy, to jest ono jednym z ciekawszych przykładów kina Nowej Fali. Bo czyż jej podstawowym założeniem nie była właśnie celebracja artysty – kinofila, który, wyposażony w odpowiednią wiedzę filmową, prezentował swoją osobistą wizję realizmu? [Olek Młyński, recenzja]

Pasażerka (POL – Andrzej Munk) 1963

Andrzej Munk odchodzi od klasycznego pojęcia „film obozowy” i serwuje nam coś zupełnie świeżego. W odróżnieniu od klasycznych pozycji gatunku, film nie opowiada o wszystkim znanej, apokaliptycznej wizji Oświęcimia, nie kładzie nacisku na wątek masowej zagłady, ale skupia się na psychologicznej walce dwóch kobiet – Lizy i Marty. Reżyser usiłuje zgłębić ludzkie mechanizmy i motywacje w warunkach zupełnego zezwierzęcenia. Liza ma nad Martą władzę niemal absolutną, jednak więźniarka ma coś, czego Lizie brakuje – ukochanego mężczyznę. [Miłosz Drewniak, analiza]

Pociąg / The Train (USA – John Frankenheimer) 1964

„Pociąg” to przede wszystkim perfekcyjnie zrealizowane kino wojenne, z wieloma widowiskowymi scenami akcji oraz nie mniejszą ilością kaskaderskich momentów, które wykonuje sam Lancaster. Podejrzewam, że od czasu „Karmazynowego pirata” nie miał tak wyczerpującej fizycznie roli, jak właśnie u Frankenheimera. [Krzysztof Walecki, recenzja]

Popioły (POL – Andrzej Wajda) 1965

Wajda postanowił rozliczyć się z częścią naszej historii, która istnieje w świadomości narodowej do dzisiaj. Mianowicie – Napoleon a sprawa Polska. Spełnienie marzeń Polaków po utracie własnego państwa… i gwałtowne, brutalne przebudzenie. Polska droga cierniowa, wydeptywana od początku wieku XIX. Nawet tak interesujący temat, jak udział Polaków w wojnach czasów romantyzmu, mógł zostać łatwo spłycony, gdyby nie Andrzej Wajda i niebanalność środków przekazu, których użył, by wstrząsnąć widzem tak, jak w „Kanale” z 1957. [Jan Cieślak]

Podglądacz / Peeping Tom (UK – Michael Powell) 1960

Arcydzieło Michaela Powella wyszło dwa miesiące przed Psychozą. W chwili premiery zostało zmiażdżone przez krytykę, co w efekcie złamało karierę jednego z najwybitniejszych brytyjskich reżyserów. Oglądany dziś, Podglądacz robi zdecydowanie większe wrażenie niż brzydko starzejący się film Hitchcocka i wydaje się wręcz proroczy ze swoją upiorną wizją psychopatycznego mordercy rejestrującego na taśmach życie i śmierć niczym twórca reality show z piekła rodem.[Jacek Stopa]

Pogromca czarownic / Witchfinder General (UK – Michael Reeves) 1968

Wstrząsające i drapieżne dzieło, obfitujące w okrutne sceny przemocy i przerażające krzyki ofiar. Tortury, wieszanie, palenie na stosie pełnią ważną rolę i mają uzmysłowić widzom, do czego prowadzi wiara w zabobony i przepowiednie. Znakomity przykład na to, że prawdziwy horror to nie spotkanie z duchami, wampirami czy demonami, lecz z pozbawionymi sumienia ludźmi o stępionych zasadach moralnych. Wspaniała rola Vincenta Price’a. Trudno zapomnieć także muzykę Paula Ferrisa, który swoją ilustracją starał się nieco złagodzić wymowę filmu. [Mariusz Czernic]

Polowanie na muchy (POL – Andrzej Wajda) 1969

Film Wajdy to udana, skrząca się przewrotnym dowcipem komedia satyryczna, która w znakomity sposób naśmiewa się z wad współczesnej cywilizacji, która w rzeczywistości „niefilmowej” wypada niewiele lepiej. Warto zaznaczyć, że autorem scenariusza do „Polowania na muchy” jest Janusz Głowacki, który w następnym roku napisze następny skrypt do równie genialnego dzieła pt. „Rejs”. Oba filmy są niestety zasmucająco aktualne jeśli chodzi o stawianie diagnoz społeczeństwu (nie tylko polskiemu)… [Jan Cieślak]

Proces / The Trial (FRA/GER/ITA – Orson Welles) 1963

Jedna z najbardziej niedocenianych adaptacji literackich w historii. Można z góry założyć, że wszystko co w swoje ręce wziął Orson Welles jest dziełem geniuszu, ale tu podobnie jak w „Obywatelu Kane” przeszedł on samego siebie. Doskonale oddał duszny klimat powieści Kafki. Ogląda się z ciarkami na plecach. [Mateusz Jasiński]

Przeżyliśmy wojnę / The Manchurian Candidate (USA – John Frankenheimmer) 1962

Sekwencje prania mózgu przeprowadzanego przez „starsze panie z klubu niedzielnego” są doskonale i niezwykle oryginalnie zrealizowane, nie dziwi więc, że na trwałe zapisały się w historii kinematografii. Johnowi Frankenheimerowi udało się minimalistycznymi środkami – bez wykorzystywania „przerażającej” muzyki, czy innych tanich chwytów – sugestywnie wykreować nastrój paranoi. Mimo, że na ekranie de facto nie dzieje się nic strasznego, to niepokój nie opuszcza widza ani na chwilę. [Piotr Han, recenzja]

Rocco i jego bracia / Rocco e i suoi fratelli (ITA – Luchino Visconti) 1960

Kino = Wehikuł magiczny. Czułem się jak na premierze w 1960 roku. Kino wartości najwyższych i najniższych instynktów. Wszedłem całkowicie w tę opowieść. Visconti erudytą, arystokratą kina. Jeden z największych mistrzów. Udała mu się sztuka niemała: rzeczy plugawe potrafił mieszać z absolutnie pięknymi. Brawo.[Krzysztof Korek]

Rozdarta kurtyna / Torn Curtain (USA – Alfred Hitchcock) 1966

Mój ulubiony film Hitchcocka. Niesamowicie trzyma w napięciu. No i nie miał na tyle kultowych scen, by znać przebieg wydarzeń już przed obejrzeniem.[Marcin Smyk]

Różowa Pantera / The Pink Panther (USA – Blake Edwards) 1963

Kapitalna komedia z genialnym Peterem Sellersem w roli głównej. Pomimo tylu lat nadal wywołuje solidny masaż przepony. No i ten temat muzyczny.[Szymon Pajdak]

Genialna komedia Blake’a Edwardsa z genialną rolą Petera Sellersa. Opowieść o słynnem klejnocie poszukiwanym przez fajtłapowatego komisarza Clouseau bawi do łez. Plus David Niven, Robert Wagner i Herbert Lom.[Justyna Wilczek]