Co sprawia, że film jest zmysłowy? Nie tylko czułe pocałunki i nagie ciała splecione w namiętnym uścisku. To światło, które odbija się od gładkiej skóry, gra kolorów, nieśmiałe zbliżenia, sposób poruszania czy unoszące się nad bohaterami napięcie. Choć obraz ogranicza nasze postrzeganie zmysłowości, niektóre usilnie i uparcie oddziałują na nasze wrażenia. Przekraczają sferę percepcji i przekazują w nietkniętej formie namiętność i erotykę filmu, którą czujemy przez skórę. W jaki sposób udaje się to osiągnąć reżyserom naszego stulecia? Wyodrębniłam pięć różnorodnych technik uchwycenia intymnej pasji w kinie. 

Wkraczając w pustkę (2009)

Szczególnym atrybutem Wkraczając w pustkę jest hipnotyzowanie widza, skłanianie  do oddawania się filmowo-narkotycznym doznaniom. Starszy od Love film Gaspara Noé jest nie tylko ponadzmysłowym transem, pośmiertną, duchową podróżą Oscara. Jest to przede wszystkim przejazd po  wyuzdanym i neonowym Tokio, które dane  jest widzom oglądać oczami  bohatera. Reżyser uzyskał niepowtarzalny wynik dzięki barwnym efektom wizualnym, fluorescencyjnym i erotycznym obrazom, które sprawiają, że zmysły widza buzują. Podczas finałowej, ponad dziesięciominutowej sceny Oscar dryfuje między pokojami Love Hotel, obserwując kolejne perwersyjne akty seksualne. Śmiałe sceny seksu są jednak ukazane w sposób uwodzicielski oraz intymny. Noé prezentuje obraz wyuzdanej seksualności w narkotycznej, psychodelicznej poetyce, która wystawia na próbę percepcję widza. 

Życie Adeli  – Rozdział 1 i 2 (2013)

Życie Adeli Abdellatifa Kechiche to francuski dramat o romantycznym dorastaniu, nagrodzony Złotą Palmą w Cannes. Śledzi losy tytułowej bohaterki, która u progu dorosłości poznaje starszą od siebie Emmę. Przy niej odkrywa, czym jest namiętność. Romans obu kobiet skupia się na niepewności Adeli, niepojętym pragnieniu i fascynacji oraz pierwszej zmysłowej miłości, która z czasem przeradza się w uzależnienie. Lesbijskie sceny erotyczne, w tym najdłuższy, siedmiominutowy epizod seksu, są w filmie ukazane w sposób  niezwykle intymny i delikatny. Kamera pozostaje w bliskim kontakcie z ciałami bohaterek, dzięki czemu ich doznania wydają się przenikać przez ekran. Od scen czułego dotyku po prozaiczny obraz wsłuchiwania się w rytm płynącej wody. Film dyskretnie i z pieczołowitością uwiecznia istotne szczegóły, dzięki którym widz doświadcza pełnowartościowego zmysłowego życia Adeli. Uniesienia kobiet rozciągają się na wszystkie ludzkie zmysły, co subtelnie przekazuje obraz Kechiche’a.

Służąca (2016)

Najnowszy film koreańskiego reżysera, Park Chan-wooka, to psychologiczny thriller erotyczny osadzony w latach trzydziestych XX wieku. Bohaterka Sook-hi przybywa do posiadłość bogatego kolekcjonera starych książek. Jej zadaniem jest usługiwać spadkobierczyni wielkiego majątku oraz namówić ją do ślubu z hrabią Fujiwarą. Intryga komplikuje się, gdy służąca zakochuje się w dziedziczce. Choć Sook-hi wciela się początkowo w rolę czułej i opiekuńczej matki lady Hideko, ich relacja powoli przeradza się w zakazany romans. Potulne sceny kobiecych zabaw, rozpinanie sukien, kąpiele, pocieranie ostrego zęba palcem Sook-hi. Z czasem przeistacza się to w nieśmiałe, namiętne, ale i  groźne obrazy erotycznego poznania,  które są dodatkowo wizualnie dopieszczone. Gęsta tajemnica i intryga, skrywane pożądanie mieszają się z subtelnością i finezyjnością ukazania świata przedstawionego. Zimną grą kolorów, delikatnymi kontrastami świetlnymi, długimi ujęciami, detalami oraz intensywną muzyką towarzyszącą znaczącym scenom. Najmocniej oddziałujący na zmysły jest tu jednak sekret. 

Marzyciele (2003)

Marzyciele to dramat włoskiego reżysera, Bernarda Bertolucciego, który opowiada o amerykańskim studencie, Matthew, nawiązującym znajomość z paryskim duetem, siostrą Isabelle oraz bratem Theo. Gdy Amerykanin odkrywa, że rodzeństwo łączy niemal kazirodczy związek, zostaje uwikłany w osobliwy trójkąt miłosny. Film przechodzi od romantycznego opisu wrażliwych kinomanów do chęci samopoznania, zmysłowej eksploatacji, utraty niewinności, co podsyca tajemnicza gra erotyczna. Film jest młodzieńczym boomem seksapilu. Przy odpowiedniej dawce artystycznej nostalgii, rozmów o literaturze i polityce oraz zmysłowych, pełnych nagości scen, reżyser tworzy wymarzony świat dla swoich romantyków. Ciasne mieszkanie, w którym zamknięci są przyjaciele, skraca dystans między bohaterami a widzem, pozwalając zaangażować się w ich intymne chwile. Wzmaga także seksualną atmosferę filmu, podobnie jak niezaprzeczalna atrakcyjność aktorów: Michaela Pitta, Evy Green oraz Louisa Garrela.

Pachnidło – historia mordercy (2006)

Tom Tykwer nakręcił śmiały film o wszechogarniającej człowieka obsesji. Jean-Baptiste Grenouille, geniusz węchu, na brudnych i cuchnących ulicach osiemnastowiecznej Francji rozpoczyna niepowstrzymaną pogoń za perfekcyjnym zapachem, która z czasem przemieni go w mordercę. Ogromnym wyzwaniem dla dzieła jest próba opowiedzenia historii o różnorodnych ludzkich zmysłach. W Pachnidle pożądanie i cielesna miłość ustępują zapachom, pobudzającym, stymulującym, które wyrażone są wizualnie – za pomocą obrazów oraz kolorów. Genialny Grenouille, oferując światu czysty destylat miłości, nawiedza ich zmysły, pobudza  żądze, czego obrazem jest finałowa scena pełnej pasji oraz namiętności orgii.

korekta: Kornelia Farynowska