Najbardziej PRZERAŻAJĄCE ekranowe OPĘTANIA

Rytuał (2011), reż. Mikael Håfström

Mimo że to klasyczna, rzymska wizja opętania i egzorcyzmowania, to zagrana i sfilmowana tak wciągająco, jak tylko się da. Co szczególnie ważne dlatego, że historia toczy się w środowisku kleru, tyle że nie tego zwykłego, jak to mówią księża zakonni, prywaciarskiego, ale na znacznie wyższym szczeblu intelektualnym. Opętaną jest młoda kobieta w ciąży, a potem stary, doświadczony ksiądz (Anthony Hopkins). Z działaniem diabła musi zmierzyć się młody kapłan, jeszcze przed ślubami, którego wiara jest tak słaba jak słoma na wietrze. Paradoksalnie jednak nie o wiarę tu chodzi, a o zaangażowanie w dbałość o życie drugiego człowieka, o chęć zobaczenia tego, co ukryte poza granicą fizycznego doświadczenia, co z kolei nie oznacza, że wiara w Kościół jest do tego konieczna. Film Mikaela Håfströma nie jest idealny, w sumie daleko mu do wielkiej, filmowej sztuki, lecz z niesamowitym pietyzmem podchodzi do rytuału. Stawia również odważne pytania i namawia widza do samodzielnego namysłu nad tym, czym jest opętanie i jak łatwo je pomylić z chorobą psychiczną.

Zakonnica (2018), reż. Corin Hardy

Są takie drzwi, za którymi kończy się Bóg – na tym polega opętanie, klasyczna jego wizja. Opętani stają się takimi, gdyż wokół nich paradoksalnie nie znajduje się nawet cień działania Boga. Zło potrzebuje nosiciela, a zakonnica zdaje się całkiem niezłym obiektem, by się w nim ukryć. Całość filmu jest dość sztampowa – Watykan, stare opactwo, odwracające się, płonące krzyże, odmawianie modlitw. Wszystko jak najbardziej standardowo, z wyjątkiem postaci Zakonnicy. Bez wątpienia jest ona najlepiej skrojona, żeby trochę się pobać, tak pierwotnie, na zasadzie ludowych strachów, bez zastanowienia, jakie mają źródło. Wszystko dzieje się w Rumunii, czyli kraju dla naszych zachodnich sąsiadów tak egzotycznego jak dla nas Kamczatka. Z tego akurat można się raczej pośmiać, natomiast samo odbicie opętanej Zakonnicy naprawdę może przyspieszyć bicie serca. No i zapomniałbym o wyjątkowo seksownej jak na postulantkę zakonną kobiecie – czyżby smaczny kąsek dla kolejnego opętania?

Bonus

William Foster, Upadek (1993), reż. Joel Schumacher

To jest właśnie ta inna forma opętania. Znalazła się w tym zestawieniu, gdyż jest idealnie opracowana oraz zagrana przez Michaela Douglasa w roli D-Fensa. W rolę demona wcielił się cały otaczający nas świat, którego obecność doprowadza głównego bohatera do stanu psychozy maniakalnej. Ta forma opętania w dawnych czasach zasługiwała na oczyszczenie w ogniu na stosie. Dzisiaj wiemy przynajmniej tyle, że wśród ludzi zdarzają się jednostki słabsze psychicznie, których limit życiowych niepowodzeń wyczerpuje się szybciej niż u innych. U D-Fensa tak się właśnie stało. Upał, korek, brzęcząca mucha, strata pracy wystarczyły jako zapalnik. Tak naprawdę D-Fens został opętany lękiem, który uchodził z niego hektolitrami w postaci agresji wobec otoczenia. Strach bywa demonem, jednym z najstraszniejszych, jakich realnie możemy doświadczyć.