Kobiety srebrnego ekranu. Aktorki, które popadły W ZAPOMNIENIE

LINDA CHRISTIAN (1923–2011)

Aktorka pochodzenia holendersko-meksykańskiego. Ze względu na profesję ojca, pracującego dla koncernu Royal Dutch Shell, dużo podróżowała, w efekcie czego opanowała ponoć siedem języków, w tym rosyjski i arabski. Do aktorstwa przekonał ją Errol Flynn i z jego powodu postanowiła zamienić prawdziwe personalia, Blanca Rosa Welter, na pseudonim Linda Christian – w hołdzie dla debiutanckiej roli Flynna, Fletchera Christiana w filmie In the Wake of the Bounty (1933). Jej karierę przyćmiło burzliwe życie prywatne – była żoną hollywoodzkiego gwiazdora Tyrone’a Powera, z którym miała dwie córki, w tym światowej sławy piosenkarkę Rominę Power (razem z nią zagrała we włoskiej komedii muzycznej L’oro del mondo, 1968). Najpopularniejszym filmem z jej udziałem jest gwiazdorsko obsadzony brytyjski dramat Z życia Vipów (1963, reż. Anthony Asquith), w którym jej nazwisko pojawiło się w drugim szeregu, otwierając listę aktorów drugoplanowych. Podobno Elizabeth Taylor, główna gwiazda tego filmu, namówiła reżysera, by wyciął kilka scen z udziałem Lindy Christian.

Bardzo dobrze zaprezentowała się w roli złej kobiety w An Out for Oscar (1963, reż. Bernard Girard), niespełna 50-minutowym filmie wchodzącym w skład serii The Alfred Hitchcock Hour. Jej postać Hitchcock scharakteryzował w prologu słowami: „Wyglądała jak czysty zysk, a okazała się należnością”. Historia (na podst. powieści Henry’ego Kane’a) rozgrywa się wokół urzędnika bankowego wplątanego w związek z zepsutą kobietą – oszustką, szantażystką, pijaczką i morderczynią w jednym. Świadomą swojego seksapilu i perfidnie wykorzystującą mężczyzn do osiągnięcia osobistych korzyści. Wiele filmów, w których zagrała zostało kompletnie zapomnianych: Tarzan i syreny (1948), ostatni film z Johnnym Weissmullerem w roli „króla dżungli”, dramat o wojnie koreańskiej Battle Zone (1952), barwne peplum Williama Castle’a Slaves of Babylon (1953) o biblijnym proroku Danielu wtrąconym do jaskini lwów, film Johna Guillermina Thunderstorm (1956), w którym Linda Christian niczym mityczna syrena doprowadza mężczyzn do szaleństwa, przygodowy Dom siedmiu jastrzębi (1959), horror okultystyczny The Devil’s Hand (1961), gdzie wystąpiła razem z siostrą Ariadną Welter, a także m.in. dzieło Francesco Rosiego o walkach byków w Hiszpanii, Moment prawdy (1965). Była pierwszą dziewczyną Bonda – w telewizyjnej adaptacji Casino Royale (1954).

Prasa często rozpisywała się o niej w latach 50., sprawiając, że jej życie prywatne było ciekawsze niż kariera aktorska. Wśród jej licznych kochanków był hiszpański kierowca wyścigowy Alfonso de Portago. Przed jednym z wyścigów w 1957 sfotografowano ich pocałunek, który został nazwany przez prasę „pocałunkiem śmierci”. Chwilę po nim Alfonso de Portago rozbił na torze swoje ferrari, zabijając siebie i dziewięcioro widzów.

RHONDA FLEMING (1923–2020)

W wywiadach mówiła, że jedyne czego żałuje, to to, że nie udało jej się stworzyć naprawdę wielkiej kreacji w dziele na miarę Casablanki (1942). Rzeczywiście, przeglądając jej filmografię, można zauważyć, że nie ma w niej mocnego uderzenia – takiego, które nie tylko byłoby ponadczasowym klasykiem, ale i jednoznacznie pokazałoby Rhondę Fleming jako świetną aktorkę. Powszechnie miała ona opinię pięknej kobiety, „królowej Technicoloru”, za którą kryła się mniej chwalebna łatka – gwiazdy o wątpliwym talencie aktorskim. Początki były bardzo obiecujące. Najpierw w Urzeczonej (1945) Alfreda Hitchcocka pojawiła się w pamiętnej scenie początkowej – jako pacjentka na kozetce u psychoanalityka. Potem zaliczyła drugoplanową rolę w thrillerze Kręte schody (1946) Roberta Siodmaka, określanym często jako proto-slasher. Zanim przeszła do głównych ról, wystąpiła na drugim planie w jednym z najważniejszych filmów noir Człowiek z przeszłością (1947) Jacques’a Tourneura.

Urodziła się w Hollywood jako Marilyn Cheverton Louis. Gdy miała 16 lat, została wyłapana na ulicy przez hollywoodzkiego agenta Henry’ego Leroya Willsona, który odkrył też m.in. Lanę Turner, Rocka Hudsona i Natalie Wood. Zjawiskową urodę rudowłosej, zielonookiej Rhondy Fleming można podziwiać w westernach, z których najsłynniejszy to Pojedynek w Corralu O.K. (1957) Johna Sturgesa. Zagrała w nim postać hazardzistki Laury Denbow, która zostaje w Dodge City aresztowana przez Wyatta Earpa za zakłócanie spokoju. W innym westernie, Pony Express (1953) Jerry’ego Hoppera, główny bohater Buffalo Bill Cody (Charlton Heston) otrzymuje zadanie zorganizowania szybkiej poczty kurierskiej, napotykając przeszkody ze strony secesjonistów proklamujących odłączenie się Kalifornii od Unii. Rhonda Fleming jako Evelyn Hastings początkowo należy do wrogiego obozu, ale z czasem zmienia nastawienie.

Aktorkę można zobaczyć również w zapomnianych produkcjach kostiumowych, np. amerykańskim Serpent of the Nile (1953) Williama Castle’a, gdzie zagrała egipską królową Kleopatrę, oraz we włoskim Buncie niewolników (1960), gdzie była dumną patrycjuszką, która pod wpływem kuzynki i niewolnika nawraca się na chrześcijaństwo. Film jest adaptacją Fabioli (1854) kardynała Nicholasa Wisemana. Co ciekawe, postać niewolnika, którego Fabiola kazała wychłostać, zagrał przyszły małżonek Rhondy Fleming, Lang Jeffries (ich związek trwał jednak tylko dwa lata). Jednym z ciekawszych, ale zapomnianych filmów z udziałem tej aktorki jest survivalowy thriller Inferno (1953) w reżyserii Roya Warda Bakera. Powstał w trakcie krótkotrwałej mody na kino w technologii 3D, trwała ona od jesieni 1952 (Bwana Devil) do wiosny 1955 (Zemsta potwora). Dziś już nie trójwymiarowość ani stereofoniczny dźwięk są istotne dla odbioru filmu, ale jego treść i aktorstwo. Inferno to opowieść o pozostawionym na pustyni bogatym mężczyźnie (Robert Ryan), który ze złamaną nogą próbuje przetrwać i dotrzeć do cywilizacji. Przy życiu trzyma go pragnienie zemsty na żonie (Rhonda Fleming) i jej wspólniku (William Lundigan), którzy mają nadzieję przejąć po nim majątek. Trzymający w napięciu thriller z efektowną sceną kulminacyjną w płonącej chacie, która na dużym ekranie przy efektach trójwymiarowych i stereofonicznych z pewnością robiła ogromne wrażenie.

Może nie była aktorką szczególnie zasłużoną dla kina, ale warto jeszcze wspomnieć o jej pozafilmowej działalności. Mimo iż nie stała się gwiazdą musicali, potrafiła śpiewać i w kilku filmach można usłyszeć wykonywane przez nią piosenki. Śpiewała również w nocnych klubach, uczestniczyła w trasach koncertowych i wydała dwa albumy (jeden z kwartetem gospel, drugi samodzielnie, z piosenkami miłosnymi). Wystąpiła także na otwarciu hotelu Tropicana w Las Vegas w 1957. Była republikanką i angażowała się w politykę, przemawiając na wiecach. Na Broadwayu zadebiutowała dopiero w 1973, a pięć lat później poślubiła biznesmena Teda Manna i weszła w działalność filantropijną. Gdy u jej starszej siostry Beverly Louis zdiagnozowano raka, postanowiła poświęcić swój czas i pieniądze na rzecz osób zaatakowanych przez nowotwór. Założyła w tym celu klinikę kompleksowej opieki dla kobiet oraz oddzielną organizację pomagającą kobietom chorym na raka.

NINA FOCH (1924–2008)

Urodziła się w Holandii jako Nina Consuelo Maud Fock. Ojciec Dirk był holenderskim kompozytorem i dyrygentem, matka Consuelo Flowerton – nowojorską aktorką sceniczną i piosenkarką. Nina Foch rozwijała swój talent w wytwórni filmowej Columbia, gdzie występowała m.in. w horrorach klasy B, takich jak The Return of the Vampire (1943) i Cry of the Werewolf (1944), oraz tanich kryminałach. Gdy Béla Lugosi spojrzał jej w oczy, jej spojrzenie wydawało się równie hipnotyzujące, co spojrzenie wampira. Jej najsłynniejsza rola z tamtego okresu pochodzi z filmu biograficznego o Fryderyku Chopinie Pamiętna pieśń (1945). Zagrała w nim postać inspirowaną Konstancją Gładkowską, polską sopranistką i przyjaciółką Chopina.

Rozczarowana karierą filmową, zaczęła pojawiać się na Broadwayu w repertuarze szekspirowskim. Potem często występowała w telewizji, m.in. jako zdradzana przez męża dziedziczka fortuny w Prescription: Murder (1968), pierwszym filmie z serii zagadek rozwiązywanych przez porucznika Columbo. W latach 50. można ją było zobaczyć w małych, lecz ważnych rolach w kilku superprodukcjach. W Scaramouche (1952) wcieliła się w Marię Antoninę, w Dziesięciorgu przykazaniach (1956) była córką faraona i przybraną matką Mojżesza, a w Spartakusie (1960) – żądną krwi rzymską arystokratką. Jedyną nominację do Oscara otrzymała za drugoplanową rolę w dramacie Rada nadzorcza (1954). To zaskakujące, że Akademia Filmowa doceniła właśnie ją, gdy miała do wyboru Williama Holdena, Barbarę Stanwyck, Fredrica Marcha i Shelley Winters. Ktoś, komu udało się przyćmić takie sławy, z pewnością posiada nieprzeciętny talent i wyjątkową charyzmę. Tylko potrzeba jeszcze dobrego reżysera lub producenta, który wiedziałby, jak to wykorzystać. Niestety Nina Foch rzadko trafiała na takich twórców.

Prawdopodobnie najlepszą rolę zagrała w thrillerze My Name Is Julia Ross (1945) w reżyserii Josepha H. Lewisa według powieści The Woman in Red Anthony’ego Gilberta. Wcieliła się w postać sekretarki Julii Ross, która w poszukiwaniu pracy trafia do nadmorskiej posiadłości w Kornwalii, gdzie staje się więźniem. Jej pobyt w tym miejscu jest częścią misternie zbudowanego planu zbrodni. Aby zdemaskować intrygantów i przetrwać, należy wymyślić własną intrygę. Produkcja trwa 65 minut, co było standardowym czasem trwania kina klasy B. Mamy tu mieszankę angielskiego mystery melodrama z amerykańskim kinem noir. Na dokładkę otrzymujemy trochę gotyckiego filmu grozy wraz z odosobnioną posiadłością pełną ukrytych komnat i krat w oknach, których cienie odbijają się efektownie na ścianach, współtworząc mroczny nastrój. W 1987 Arthur Penn wykorzystał fabułę tego dzieła do stworzenia znakomitego thrillera Śmiertelnie mroźna zima, cechującego się zupełnie odmiennym (ze względu na śnieżną scenerię) klimatem i bardziej sprawną realizacją.