KINO EUROPEJSKIE: Alain Resnais
“Oglądając moje filmy uczestniczycie w spektaklu, a nie w rzeczywistości…”
Świetny dokumentalista, który pracował nad swoim stylem reżyserskim z niezwykłą precyzją. Autor filmowy, którego film stał się jednym z trzech sztandarowych dzieł Francuskiej Nowej Fali. Satelita, twórca kroczący odrębną drogą a mimo to niemożliwy do wykluczenia z nowofalowego nurtu.
Urodził się 3 czerwca 1922 roku we francuskim mieście Vannes (Bretania). W 1943 r. wstępuje na studia reżyserskie (L’IDHEC), które przerywa po upływie zaledwie roku. Po zagraniu małej rólki w Gościach wieczornych Marcela Carne zostaje zaangażowany do kolejnego filmu pt. Paris 1900 jako asystent. Odtąd zaczyna też realizować filmy na 16 milimetrowej taśmie. Filmy te stanowią głównie produkcje niekomercyjne. (Schema d’une identification zostaje zinterpretowany i zauważony przez Gerarda Philippe).
Profesjonalne filmy datuje się w twórczości Resnais od Van Gogha (1948), który przynosi reżyserowi Oscara w kategorii krótkiego metrażu. Dokument ten stanowi przykład oryginalnej sztuki operatorskiej, która wydaje się przekraczać granice obrazu, wdzierając się w psychologiczne wnętrze dzieł van Gogha. Andre Bazin określił dokument mianem “wnikliwego radiografu”. Przez kolejne dziesięć lat Resnais zajmuje się krótkim metrażem. W swoich dokumentach porusza zarówno ważkie tematy, takie jak wojna w Hiszpanii widziana oczyma Picassa, jak i lżejsze tematycznie kompozycje w stylu wyprawy do paryskiej Biblioteki Narodowej.
Alain Resnais debiutuje pierwszym filmem pełnometrażowym w 1959 roku. Hiroszima moja miłość staje się zasadniczym zwrotem w karierze artystycznej dotychczasowego dokumentalisty. Film wzbudza skrajne emocje. Tytuł filmu, w którym niegdyś czaiła się prowokacja, dziś nieco się już opatrzył. Reżyser umieścił swoją opowieść filmową na dwóch biegunach emocjonalnych: osobistym i globalnym. Obrazy scen miłosnych przeplatają się tu ze scenami atomowej zagłady. “To gówno!” – skomentował film przewodniczący canneńskiego jury. “To najpiękniejszy film jaki kiedykolwiek widziałem” – zachwycał się Andre Marlaux. Niedługo potem Resnais kręci swój drugi głośny film pt. Zeszłego roku w Marienbadzie, który okazuje się nie mniej rewolucyjny w formie od swojego poprzednika. Scenariusz do filmu pisze Alain Robbe Grillet, przedstawiciel literackiego nurtu nouveau roman. Wspólnie tworzą niepowtarzalny, filmowy, wizualny labirynt. Opatrzność (Providence, 1977) staje się pierwszym anglojęzycznym filmem Resnais. Przy realizacji Chcę wrócić do domu (I Want to Go Home, 1989) współpracuje ze znanym scenarzystą i autorem komiksów Julesem Feifferem oraz literatem Adolphem Greenem, który występuje w filmie w głównej roli. W filmie tym Resnais wykorzystuje muzykę Gershwina, któremu poświęca następnie swój godzinny film pt. Gershwin.
Podobne wpisy
- Resnais już jako czternastolatek kręcił swoje pierwsze krótkie filmy na 8 milimetrowej taśmie (m. in. nakręcił adaptację Fantomasa).
- Od dziecka interesował się fotografią i literaturą popularną (upodobał sobie szczególnie Harry’ego Dicksona).
- Zaczytywał się Proustem i Andre Bretonem i marzył, by zostać bibliotekarzem. Z czasem zaczął go fascynować świat teatru.
- Prawdopodobnie to właśnie jemu pierwszemu udało się zaciągnąć dokumentalistkę Agnes Varda do Filmoteki, gdzie reżyser doradzał upartej koleżance repertuar. Resnais został później montażystą głośnego filmu Vardy pt. Pointe Courte.
- 1956 – Noc i mgła – Nagroda Jeana Vigo
- 1960 – Hiroszima moja miłość – Nagroda Francuskiej Krytyki
- 1961 – Hiroszima moja miłość – BAFTA Award
- 1961 – Zeszłego roku w Marienbadzie – Złoty Lew na Festiwalu w Wenecji
- 1962 – Zeszłego roku w Marienbadzie – Nagroda Francuskiej Krytyki
- 1967 – Wojna się skończyła -Nagroda Francuskiej Krytyki
- 1978 – Opatrzność – Cezar dla najlepszego reżysera i za najlepszy film
- 1978 – Opatrzność – Bodil Award za najlepszy film europejski
- 1980 – Wujek z Ameryki – FIPRESCI Prize oraz Grand Prix na Festiwalu w Cannes
- 1987 – Alain Resnais otrzymuje prestiżową Nagrodę Viscontiego
- 1994 – Smoking/No Smoking – Srebrny Niedźwiedź na Festiwalu w Berlinie
za oryginalność i wybitne przedsięwzięcie - 1998 – On connait la chanson/Same Old Song – Cezar
- 1998 – Srebrny Niedźwiedź na Festiwalu w Berlinie za dorobek artystyczny
Magdalena Skorus