20. Pola Raksa

Posiadaczka najpiękniejszych oczu w historii polskiej kinematografii na zawsze pozostanie przede wszystkim Marusią z Czterech pancernych – no i twarzą, za którą każdy by się zabić dał, jak śpiewał swego czasu Markowski. Urodzona na terenie Białorusi Apolonia Raksa jest jednak nie tylko zjawiskową kobietą o czystej, szlachetnej, eterycznej, wręcz anielskiej urodzie – to także niezwykle utalentowana aktorka, o czym zbyt często się zapomina. Wystarczy obejrzeć Beatę Sokołowskiej, by się przekonać, że Raksa potrafiła grać skomplikowane bohaterki. Już od wielu lat nie mieliśmy okazji oglądać aktorki na ekranie i najprawdopodobniej się to nie zmieni – dawno temu porzuciła karierę, by zajmować się sztuką i modą. [Katarzyna Kebernik]

19. Kalina Jędrusik

Skandalizująca, hipnotyzująca, uosobienie seksapilu. Córka przedwojennego senatora RP, żona Stanisława Dygata. Kalina Jędrusik, absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły w Krakowie, była nie tylko utalentowaną aktorką i wokalistką, ale i nieprzeciętną osobowością. Jej specjalnością były role femmes fatales – wyniosła nudną w gruncie rzeczy postać Lucy Zuckerowej z Ziemi obiecanej na zupełnie nowy poziom jedną tylko sceną, słynną sceną w dorożce przy udziale Daniela Olbrychskiego. Pomysł reżysera i niebezpieczny urok swojego partnera filmowego uzupełniła własną, nieprawdopodobną charyzmą, co dało niespodziewany efekt i zapewniło jej uznanie współczesnych i pamięć potomnych. Równie słynna suknia z dekoltem na plecach, w której wystąpiła w telewizji z Kabaretem Starszych Panów, ugruntowała jej pozycję największej seksbomby lat 60. i 70. Kalina Jędrusik kochała koty, otaczała się nimi i opiekowała się nimi. Zmarła na skutek ataku astmy, wywołanego prawdopodobnie reakcją alergiczną na te zwierzęta. [Agnieszka Stasiowska]

18. Pola Negri

Mówi się, że Pola Negri jest jedyną Polką, która zrobiła poważną karierę w Hollywood i rzeczywiście, w swoim czasie Barbara Apolonia Chałupiec (bo tak brzmiało jej prawdziwe nazwisko) była jedną z popularniejszych aktorek amerykańskiego kina niemego. Jej sukces budzi tym większy podziw, że we wczesnej młodości Pola nie tylko doświadczyła zsyłki na Syberię, lecz także zachorowała na gruźlicę. Udało jej się jednak pokonać przeciwności i w drugiej dekadzie XX wieku stała się jedną z czołowych aktorek uznanej niemieckiej wytwórni filmowej UFA. Tam została dostrzeżona przez Paramount, co umożliwiło jej wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Jej gwiazda rozbłysła na dobre — Negri często grywała bohaterki tragiczne lub femmes fatales; wiele razy na ekranie przydały jej się także umiejętności zdobyte w szkole baletowej. Wraz z upowszechnieniem się kina dźwiękowego gwiazda Madame DuBarry wróciła do Niemiec, a wkrótce potem wycofała się ze świata filmu. Romansowała z Charliem Chaplinem i Rudolphem Valentino, współpracowała z uznanymi reżyserami jak Ernst Lubitsch czy Mauritz Stiller i była jedną z pierwszych europejskich aktorek, które odniosły sukces za oceanem. [Dawid Konieczka]

17. Katarzyna Figura

Ta jedna ze słynniejszych polskich aktorek przez lata kariery wyspecjalizowała się w bardzo charakterystycznym wizerunku scenicznym. Już nazwisko podkreśla bowiem jej największy atut. Aktorka od zawsze grała swym wdziękiem i seksapilem, czego też nigdy nie ukrywała. Bardzo szanuję ją za szczerość oraz za to, że nigdy nie udawała kogoś, z kim nie chciała być kojarzona. Choć, co warte odnotowania, w rolach, w których na moment odkładała na półkę maskę seksbomby, jak ta w Żurku, często udowadniała, że ma w kinie o wiele więcej do powiedzenia. [Jakub Piwoński]

16. Magdalena Cielecka

Naturalne piękno i wrodzony talent aktorski sprawiają, że Magdalena Cielecka jest obiektem westchnień męskiej części widowni. Aktorka najlepiej czuje się w rolach kobiet silnych i niezależnych, którym los podrzuca kłody. Gra Cieleckiej jest niezwykle dynamiczna. Jej postaci zazwyczaj chłodne i opanowane, potrafią nagle eksplodować emocjami z siłą supernowej. Przez lata aktorskiej kariery nie pozwala się zaszufladkować i wciąż podejmuje się nowych, odważnych wyzwań. Grała u Wajdy, Kolskiego, Wasilewskiego i Smoczyńskiej. W jednym z wywiadów przyznała, że gdyby nie panowała „moda” na Kuleszę, zagrałaby zamiast niej w „Róży” Smarzowskiego i „Idzie” Pawlikowskiego, ponieważ to ona jest do tych ról stworzona. [Przemysław Mudlaff]

15. Anna Seniuk

Kiedy w roku 1971 na ekrany polskich kin wszedł film Romana Załuskiego Kardiogram, Polacy tłumnie ruszyli do kin. Wartość filmu jest bezsporna, ale to nie ona przyciągnęła widzów, lecz śmiałe sceny z niespełna trzydziestoletnią Anną Seniuk, która w roli kochanki głównego bohatera prezentowała nagi, kształtny biust. Fotosy z tego filmu krążyły potem w trzecim obiegu, zdobiąc niejedną ścianę. To było, zanim trzy lata później pojawiła się Madzia Karwowska, na stałe utrwalając postać pani Anny w świadomości widza jako niezbyt rozgarniętej, choć przesympatycznej żony inżyniera. Dziś Anna Seniuk jest cenioną aktorką charakterystyczną z naturalnym talentem komediowym. Do historii przeszła między innymi jej rola tytułowa w Moralności Pani Dulskiej, spektaklu Teatru Telewizji. Bardzo lubi pracować przy słuchowiskach radiowych czy dubbingu – tam, gdzie do dyspozycji ma tylko własny głos i nieograniczoną niczym wyobraźnię. W 1998 roku uzyskała tytuł profesora nauk teatralnych. [Agnieszka Stasiowska]

14. Grażyna Szapołowska

O ile Kasia Figura jest rodzimym symbolem prostego, cielesnego i nieco przaśnego seksapilu, to za uosobienie uwodzicielskości i erotycznego wyrafinowania trzeba uznać Grażynę Szapołowską. W każdej swej roli pozostaje seksowną damą, tajemniczą femme fatale, występną arystokratką, kobietą z klasą i z pazurem jednocześnie. Była Polską w Lawie Konwickiego, wcieleniem kobiecości u Kieślowskiego, Telimeną w ekranizacji narodowej epopei. Po dziś dzień przyćmiewa młodsze i piękniejsze aktorki swoim zwierzęcym magnetyzmem. Seks po polsku ma na imię Grażyna. [Katarzyna Kebernik]

13. Maja Komorowska

W swoich najlepszych rolach Maja Komorowska potrafiła wytworzyć wokół odgrywanych postaci aurę niesamowitości i tajemnicy, czasem wręcz mistycyzmu. Objawiło się to z największą siłą w kapitalnym epizodzie w roli Racheli w Weselu Andrzeja Wajdy. Maja Komorowska stawia na subtelność, nie szarżuje, unika ekspresji gestów i wymownej mimiki. Większość emocji i uczuć wygrywa przy użyciu niesamowitej gry oczami i tempem wypowiadanych kwestii. Za jej dwie najwybitniejsze role uważam te z Panien z Wilka i w Życiu rodzinnym. Obie role emanują psychologiczną głębią, bohaterki skrywają w sobie wewnętrzny żal, sprawiają wrażenie niedostępnych i skrytych. Niesamowite jest to, że ta wielowymiarowość i aktorska prawda za każdym razem rodzi się przy użyciu minimum środków wyrazu. [Maciej Niedźwiedzki]

12. Krystyna Feldman

Aktorka, która szerszej publiczności jest znana przede wszystkim z roli Babki Rozalii – demonicznej staruszki, którą wykreowała na potrzeby Świata według Kiepskich. Jej niezwykle długa, trwająca ponad 50 lat, kariera nie obfitowała w nagrody filmowe. Pani Krystyna może się pochwalić jedynie dwoma Orłami, jednym Złotym Lwem oraz jedną Złotą Kaczką. Trzy z tych czterech wyróżnień aktorka odebrała na kilka lat przed śmiercią za występ w filmie Krzysztofa i Joanny Krauze – Mój Nikifor. Warto jednak zwrócić uwagę również na inne jej kreacje. Polecam szczególnie małe epizody Feldman w obrazach Andrzeja Barańskiego: żebraczkę Agatę z Dwóch księżyców oraz Magotkę z Nad rzeką, której nie ma. Aktorka odeszła w 2007 roku, przeżywszy równo 90 lat. [Jan Brzozowski]

11. Maja Ostaszewska

Filmowe portfolio Mai Ostaszewskiej to mozaika różnych gatunków i skrajnie odmiennych postaci. Aktorka sumiennie dobiera filmowe propozycje, dzięki czemu cieszy się uznaniem zarówno krytyków, jak i widzów. Ostaszewska w swoich rolach jest bowiem zjawiskowa i wyrazista. Podczas konstruowania postaci pozwala jej wniknąć do swojego życia. Jest dzięki temu aktorką niezwykle precyzyjną. Często grywa w produkcjach historycznych, bo jak sama uważa, ma odpowiedni ku temu typ urody. Odznacza się także wyjątkowym talentem komediowym, dzięki któremu zdobyła ogromną popularność wśród widowni telewizyjnej i kinowej. Była przecież nie tylko rozkoszną Żabcią z Przepisu na życie, ale także „uratowała” Pitbull. Nowe porządki Patryka Vegi. Dwukrotna zdobywczyni Polskiej Nagrody Filmowej Orzeł za główne role kobiece w filmach Jack Strong oraz Body/Ciało. [Przemysław Mudlaff]