WSPANIAŁE STULECIE. Pierwsze przekrojowe opracowanie w polskim internecie!

EFEKTY SPECJALNE I TRUDNE SCENY

Serial Wspaniałe stulecie to nie tylko miłość Sulejmana i Hürrem, pałacowe intrygi czy realia haremu. To również sceny walk wojennych na lądzie i wodzie, pogrzeby czy sceny śmierci. To momenty, których nakręcenie zajęło ekipie realizatorskiej sporo czasu, środków finansowych, a nierzadko również pomysłowości i pionierskich rozwiązań. Przypomnijmy sobie kilka takich scen i zobaczmy, jak wyglądały one po drugiej stronie obiektywu kamery.

Zwycięstwo pod Mochaczem

Bitwa rozegrała się 29 sierpnia 1526 roku. Oddziały Sulejmana rozgromiły wojska węgierskie Ludwika Jagiellończyka. Armia turecka liczyła około osiemdziesięciu tysięcy żołnierzy (w tym trzydzieści pięć tysięcy jazdy, piętnaście tysięcy janczarów) i trzysta dział. Armię węgierską szacowano na dwadzieścia pięć tysięcy (w tym dwanaście tysięcy jazdy) i dwadzieścia dział.

Zwycięstwo nad Mochaczem we Wspaniałym stuleciu:

• Kręcone było w Edirne,
• Nakręcenie dziesięciominutowej sceny bitwy pod Mochaczem trwało dwa tygodnie,
• Była to też scena, która kosztowała więcej niż cały odcinek niejednego tureckiego serialu,
• Zdjęcia nagrywane były latem, podczas bardzo dużych upałów. Teren był pozbawiony drzew, dlatego ekipa i aktorzy pracowali niemal cały czas w słońcu. Z wymogów oświetlenia konieczne było używanie reflektorów, które jednak potęgowały odczucie gorąca, a skórzane stroje wręcz przyklejały się aktorom do ciał. To wszystko powodowało, że warunki pracy były bardzo trudne,
• Aktorzy musieli nauczyć się, jak odmawia się modlitwę świąteczną,
• Na potrzeby produkcji sprowadzono zagraniczną ekipę – kaskaderów, specjalistów od woltyżerki itp,
• Podczas kręcenia scen bitwy użyto ponad stu koni,
• Wykorzystano kamery zamocowane na dronach oraz wysięgnikach,
• Część scen nakręcono na bluescreeenie,
• Podczas przejażdżki przed zdjęciami Okan (Ibrahim Pasza) spadł z konia i pękło mu jedno żebro,
• Na potrzeby sceny zatrudniono również zaklinacza koni. Mężczyzna grał poległego w walce wojownika, który leżał obok konia. Gdy kamera najechała na nich, koń również udawał martwego. Ćwiczyli to razem przez dwa tygodnie, codziennie przez czterdzieści pięć minut.

https://www.youtube.com/watch?v=516W2MuXXl8

Bitwa pod Prevezą

Bitwa miała miejsce 28 września 1538 roku u wybrzeży Prevezy (północno-zachodnia Grecja). Naprzeciw siebie stanęła flota osmańska i Liga Święta zwołana przez papieża Pawła III. Wygrana bitwa rozpoczęła ponad czterdziestoletnie tureckie panowanie na Morzu Śródziemnym.

W serialu, mimo że pływające po morzu statki wyglądają całkiem realistycznie, niemal wszystko zostało stworzone komputerowo. Zbudowano jedynie część statku i kajutę, w której Barbarossa rozmawia z żołnierzami, a potem graficy nałożyli aktorów na stworzone komputerowo statki.

Oblężenie Wiednia

Oblężenie trwało od 27 września do 14 października 1529 roku. Zakończyło się odstąpieniem armii osmańskiej od miasta.

Na potrzeby Wspaniałego stulecia sceny oblężenia Wiednia zostały nakręcone w dużym centrum targowym przy użyciu bluescreenów. Potem wszystkie elementy – żołnierzy, statystów, namioty itd. –  przeniesiono komputerowo we właściwą scenerię, czyli pod Wiedeń.

https://www.youtube.com/watch?v=nYGv0xzlwZU

Kąpiel Sulejmana w lodowatej wodzie

Podczas choroby Sulejmana, podagry, medyk kazał zanurzyć go w wodzie z dodatkiem dużej ilości lodu, aby zbić gorączkę.

• W tej scenie nie zastosowano aż tylu efektów komputerowych, ilu mógłby spodziewać się widz – Halit (Sulejman) naprawdę leżał w wodzie z prawdziwym lodem,
• Scenę po zanurzeniu w wannie i opadaniu głęboko w toń kręcono w basenie. Zdjęcia podwodne są bardzo trudne i czasochłonne, ale Halit jest świetnym pływakiem i dzięki temu scena była bardzo realistyczna.

https://www.youtube.com/watch?v=eFnorYwjEi0

Pogrzeb Barbarossy

Barbarossa, admirał wojsk imperium osmańskiego, był najsłynniejszym piratem, jaki kiedykolwiek grasował po Morzu Śródziemnym. Zmarł 4 lipca 1546 roku w Stambule. Jego pogrzeb we Wspaniałym stuleciu był przedstawiony w interesujący sposób.

• W scenie pogrzebu Barbarossy ukazane jest cierpienie i samotność Sulejmana, który stracił swojego przyjaciela,
• Początkowo Sulejman stoi sam, kamera zbliża się do jego twarzy, a gdy się oddala, widzimy, że wokół niego w rzeczywistości zebranych jest mnóstwo osób – synowie, paszowie, żołnierze,
• Nic tutaj nie było tworzone komputerowo. Podczas przybliżania się kamery, aktorzy stopniowo podchodzili do Halita, grającego Sulejmana. Dwieście osób musiało zrobić to na jeden znak, na tyle cicho, szybko i sprawnie, by stać przygotowani, gdy kamera zaczynała się oddalać,
• Do nakręcenia sceny użyto specjalnego dźwigu, na którego końcu zamontowana była kamera. Normalne kamery przesuwają się do góry, na dół i w bok, a ten dźwig mógł poruszać się do tyłu i do przodu w tej samej linii bez najmniejszego drżenia. Dzięki temu uzyskano niezwykle płynne zbliżanie do twarzy Sulejmana. Widz może niemal zajrzeć mu w oczy.

https://www.youtube.com/watch?v=1ly4qZB3y78

Kłótnia sułtanki Şah z Lütfi Paszą

Być może część osób powie, że to nie miejsce na przywołanie tego fragmentu serialu. Oczywiście – nie ma tutaj scen batalistycznych i komputerowych efektów specjalnych. Nie ma nawet dużej liczby aktorów czy statystów. Są tylko dwie osoby, stające naprzeciw siebie – sułtanka Şah i jej mąż Lütfi Pasza. Sułtanka ma dosyć działań wielkiego wezyra i postanawia się z nim rozwieść. Ten w odpowiedzi wpada w szał i uderza ją w twarz. Niby nic takiego? Pamiętajmy, że cios nie jest markowany, aktorka naprawdę została uderzona. Była to zresztą jej propozycja. A sama scena, oglądana nawet w oryginale, jest bardzo interesująca. Gra aktorska i dialogi poprowadzone są tak, że między serialowym małżeństwem wręcz iskrzy. Jest to jedna z moich ulubionych scen w serialu.

https://www.youtube.com/watch?v=USia4_sxbcU

Samobójstwo Nigar

Nigar, po uprowadzeniu dziecka sułtanki Mihrimah i Rüstema Paszy ucieka. Goni ją mnóstwo żołnierzy, z Rüstemem, Nasuhem i Bali Beyem na czele.

• Aktorka sama chciała wykonać skok, nie chciała, aby zastąpił ją kaskader.
• Problemem technicznym było to, że w przepaści, do której spada Nigar, musiał hulać wiatr, rozwiewając jej ubranie i tworząc wrażenie, że aktorka naprawdę leci. Rozstawiono ogromne bluescreeeny, które zastawiły współczesne elementy, jak np. słupy. Aktorka skoczyła na specjalnie przygotowany materac, ale oprócz tego nagrano samo spadanie – przywiązano ją na linkach, a od dołu ustawiono dmuchawy, które rozwiewały jej ubranie.

https://www.youtube.com/watch?v=yfOjNqsS5Jg

Zamach na Hürrem wracającą z meczetu swojego syna Mehmeda

Sułtanka Hürrem była atakowana kilkukrotnie. Między innymi wtedy, gdy z Sümbül agą i Afife hatun wracała z modlitwy w meczecie.

• Na aktorów spadły głazy zrobione ze styropianu. Odpowiadały one wielkością kamieniom używanym w tamtych czasach do budowy.
• Na bluescreenie nagrano jak jeden kamień, zamocowany na kiju, uderza jedną z aktorek, grającą Afife hatun. Potem kij usunięto komputerowo.
• Zgodnie z tym, co twierdzi Vahide Perçin (sułtanka Hürrem), w scenie nie brali udziału kaskaderzy.

https://www.youtube.com/watch?v=0JWl2kkRtEc

Śmierć Hürrem

Scena pokazuje, że z chwilą śmierci sułtanki Hürrem cały świat na chwilę się zatrzymuje.

• „Zamrożenie” ruchu osób to nie efekt komputerowy,
• Kilkadziesiąt osób musiało stać bez ruchu przez długie sekundy, aby kamera jednym ruchem objęła wszystkich,
• Udało się za czwartym razem.

https://www.youtube.com/watch?v=OzjeaA0soUQ

Śmierć księcia Mustafy

Książę Mustafa ginie z rozkazu swojego ojca, sułtana Sulejmana.

• Nad sceną śmierci księcia Mustafy scenarzyści pracowali przez tydzień, omawiając ją i próbując napisać tak, by była wyrazista i mocna.
• Na planie obecnych było wtedy aż czterysta osób.

https://www.youtube.com/watch?v=WVrd9tO8M4g

Śmierć Ibrahima Paszy

Pasza zostaje zaproszony na wieczerzę do sułtana, wyjątkowo bez rodziny. Zostaje na noc w swojej dawnej komnacie. Właśnie tam zostaje uduszony przez katów na rozkaz władcy.

• Zwykle ustawienie światła do scen w serialu trwa od pół godziny do godziny. W scenie śmierci Ibrahima Paszy zajęło to ekipie ponad trzy godziny.
• Żaden projektor nie stał na podłodze, wszystkie poukrywane były w ścianach.
• Podczas kręcenia tej sceny użyto steadicam – systemu stabilizacji kamery, który umożliwia bardzo płynne ujęcia.
• Dla Okana (Ibrahim), Halita (Sulejman) i reszty ekipy była to bardzo trudna scena. Aktorzy zżyli się ze sobą na planie, więc gdy operator powiedział im, że to ich ostatnia scena balkonowa byli w szoku. Halit ledwo dotrwał do końca dnia zdjęciowego, tak był rozbity całą sytuacją.

https://www.youtube.com/watch?v=vIvZ_o2uWb0