Nie jestem TWOIM MURZYNEM. 7 produkcji, które każdy RASISTA obejrzeć powinien

Protesty po śmierci Afroamerykanów George’a Floyda oraz Raysharda Brooksa w wyniku brutalnych policyjnych interwencji odbiły się echem na całym świecie. I chociaż to wydarzenia geograficznie bardzo od nas odległe, problem dyskryminacji rożnych grup, czy to ze względu na kolor skóry, orientację seksualną czy płeć, jest problemem niezwykle aktualnym także i w kraju nad Wisłą. Oto siedem produkcji na różne sposoby poruszających problem rasizmu.

Zgadnij, kto przyjdzie na obiad (1967)

W swoim ostatnim wspólnym filmie Katherine Hepburn i Spencer Tracy wcielają się w rolę małżeństwa, których córka pewnego dnia powraca z podróży z czarnoskórym narzeczonym (w tej roli Sidney Poitier). Chociaż państwo Draytonowie od zawsze uważali się za ludzi postępowych i wspierających równość rasową, kolor skóry wybranka jedynej córki sprawia im pewien dyskomfort. Czas powstania filmu jest szczególny – lata 60. to w końcu najważniejsze wydarzenia ruchu praw obywatelskich. Dwa lata przed premierą filmu miało miejsce morderstwo Malcolma X, a także krwawe zduszenie marszu aktywistów z Selmy do Montgomery, zaledwie rok po premierze – morderstwo Martina Luthera Kinga. Małżeństwa międzyrasowe były w większości stanów nielegalne aż do 12 czerwca 1967 roku, kiedy zakaz został uznany za niekonstytucyjny, zaledwie pół roku przed premierą filmu.

XIII poprawka (2016)

Stany Zjednoczone mają największą na świecie populację więźniów (aż 25% więźniów świata to więźniowie odbywający karę w amerykańskich więzieniach), a jego ogromną część stanowią Afroamerykanie. Tytułowa XIII poprawka do amerykańskiej konstytucji zniosła niewolnictwo i pracę przymusową na terenie całego kraju w 1865 roku, wyłączając jednak sytuację, w której osoba karana jest za popełnione przestępstwo. Wychodząc od tej luki prawnej, twórcy filmu analizują sytuację czarnoskórych obywateli od momentu zniesienia niewolnictwa aż po współczesność, zwracając uwagę na systemowe rozwiązania, które umożliwiły dalszą dyskryminację osób czarnoskórych. Dokument w klarowny i zwięzły sposób opowiada o systemie więziennictwa w USA, analizując w nim miejsce czarnoskórych obywateli i dużo miejsca poświęcając zjawisku masowej inkarceracji. W filmie wypowiadają się aktywiści, prawnicy, wykładowcy akademiccy, a także politycy z obydwu stron barykady. XIII poprawka to arcyciekawa lekcja historii dotycząca systemowego rasizmu.

Jak nas widzą (2019)

Późnym wieczorem pewnego kwietniowego dnia w 1989 roku w nowojorskim Central Parku Trisha Meili, która wyszła pobiegać, została napadnięta i brutalnie zgwałcona. Kobieta cudem przeżyła napaść, a policja była zdeterminowana, aby szybko znaleźć winnego tego okrucieństwa. Kozłami ofiarnymi stała się piątka nastolatków o nieprzypadkowym kolorze skóry, którzy feralnego dnia również spędzali czas w parku. Czarnoskórzy Anton McCray, Yusef Salam, Kevin Richardson i Korey Wise oraz Latynos Raymond Santana zostali oskarżeni o gwałt i skazani prawomocnym wyrokiem, mimo że DNA znalezione na miejscu przestępstwa jednoznacznie wykluczało wszystkich nastolatków. Policja wymuszała zeznania na 14-, 15-, 16-letnich chłopcach, w dodatku przesłuchań dokonywano bez obecności rodziców. Jak nas widzą to nie tylko poruszająca opowieść o systemowym rasizmie, ale także uniwersalna opowieść o bezradności jednostki wobec wadliwego systemu. Serial fabularny wyreżyserowała, podobnie jak wyżej wymienioną XIII poprawkę, Ava DuVernay.