KINO EUROPEJSKIE: Roman Polański

Edward Kelley

1 stycznia 2012

REKLAMA

Roman Polański swoją artystyczną karierę zaczynał od aktorstwa, z którym zetknął się już we wczesnych latach młodzieńczych (Pokolenie Wajdy). W pierwotnych zamierzeniach swoją przyszłość wiązał właśnie z tą dziedziną filmowej twórczości. Jego pociąg do aktorstwa przypisuje się trudnym do opanowania ciągotom ku nieustającemu popisywaniu się i skupianiu uwagi towarzystwa, co wiązano z jego kompleksami na punkcie wyglądu. Jako świadomy twórca Polański pojawia się na ekranie dopiero w swojej sławnej krótkometrażówce Dwaj Ludzie z Szafą, gdzie wciela się w chuligana masakrującego postać zagraną przez Henryka Klubę, a potem w Grubym i Chudym. Ta chęć do grania we własnych filmach zostanie mu na długo, co przysporzy mu problemów z producentami. Pierwotnie Chłopaka w Nożu w Wodzie Polański pisał z myślą o sobie, podobnie jak rolę “Żaby” w Piratach. W obu przypadkach podwójnej roli Romana kategorycznie sprzeciwili się producenci, i postawili na swoim.

Dwie duże role, jakie zagrał w swoich filmach, to asystent profesora Abronsiusa w Nieustraszonych Łowcach Wampirów i Trelkovsky w Lokatorze, choć legendą obrosła inna, znacznie mniejsza, bo epizodyczna rólka w Chinatown, którą z powodzeniem można określić autocytatem. Jest ona czystym nawiązaniem do wspomnianej sceny z Dwóch Ludzi z Szafą, a stała się sławna, bo Polański w bardzo realistyczny sposób przedstawił rozcięcie i krew tryskającą z nosa Jacka Nicholsona. Dziś brutalność tej sceny nie robi już takiego wrażenia, jednak dla ówczesnej widowni była szokiem. Co ciekawe, po doświadczeniach z Lokatorem (1976), gdzie zagrał główną rolę, Polański nigdy nie obsadził się już we własnym filmie. Szansę dowiedzenia swoich aktorskich możliwości otrzymał natomiast od dwóch tuzów europejskiego kina: Giuseppe Tornatore w Czystej Formalności i Andrzeja Wajdy w Zemście, w których wykreował postaci wiodące.

Polański zmuszony przez producentów Noża w Wodzie do zrzeczenia się roli Chłopaka na rzecz Zygmunta Malanowicza, w rewanżu na etapie postsynchronów podłożył mu swój głos.
Po amerykańskim sukcesie Noża w Wodzie (Nominacja do Oscara), producenci zaproponowali Polańskiemu realizację hollywoodzkiego remake’u z udziałem Richarda Burtona, Elizabeth Taylor i Warrena Beatty’ego. Odmówił, uznając swoje dzieło za kompletne.
Do bliskich przyjaciół Romana Polańskiego należeli Jerzy Kosiński, Marek Hłasko i Krzysztof Komeda. Wszyscy zginęli przedwczesną śmiercią.
Wojtek Frykowski – jeden z przyjaciół reżysera, który zginął przy Cielo Drive, przed laty wyprodukował jego krótkometrażówkę Ssaki.
Podczas “ustawiania” jednej ze scen Chinatown Polański wyrwał Faye Dunaway kosmyk włosów usprawiedliwiając to odpowiednią kompozycją kadru, co doprowadziło gwiazdę do furii i niemal przerwania zdjęć. Przy tym samym filmie reżyser rozbił miotłą telewizor, w którym Jack Nicholson oglądał mecz koszykówki, na co ten zareagował rozbierając się do naga i uciekając z planu.
Jako prezent urodzinowy dla swojego przyjaciela Victora Lownesa, Polański i Sharon Tate podarowali mu szczerozłotego penisa. Przyjaźń obu panów, zakończona odesłaniem tego nietypowego prezentu, dobiegła końca po wywiadzie, jakiego udzielił Polański po premierze Makbeta, w którym na pytanie, dlaczego przyjął pieniądze na produkcję od “Playboya”, odpowiedział: “Pecunia non olet”.
W Matni główną rolę żeńską zagrała rodzona siostra Catherine Deneuve, Francoise Dorleac.
Robert Evans – wiceprezes i szef produkcji Paramount Pictures, współautor sukcesu Polańskiego w Hollywood, wyrażał się o nim per “mistrz”, ale ich przyjaźń zakończyła się po tym, jak Evans publicznie zasugerował, że ostateczny wygląd Chinatown to w dużym stopniu jego zasługa.
Podobne wpisy
Jedną z pierwszych sympatii Polańskiego była rodzona siostra Tadeusza Łomnickiego, z którym po latach zrealizował Amadeusza Petera Shaffera na deskach Teatru na Woli.
Jack Nicholson był jednym z pierwszych kandydatów do roli Guya Woodhousa w Dziecku Rosemary. Został odrzucony przez Polańskiego, ponieważ dysponował zbyt niepokojącą urodą, podczas gdy on szukał wtedy ucieleśnienia “przeciętnego Amerykanina”. Jack Nicholson był również głównym kandydatem do roli Kapitana Reda w Piratach, jednak wygórowane żądania finansowe wyeliminowały go z projektu.
Rzekomy akt gwałtu, którego miał dokonać Polański rozegrał się w domu Jacka Nicholsona, a jego ówczesna partnerka, Anjelica Huston (aktorka i córka Johna Hustona, który zagrał u niego w Chinatown) ostatecznie zeznawała przeciwko Polakowi, w zamian za rezygnację przez prokuratora z zarzutu posiadania narkotyków.
Roman Polański jest zapalonym fotografikiem, fotografował między innymi dla magazynów “Vogue” i “Playboy”.
W ramach promocji Wstrętu Polański namówił Catherine Deneuve na rozbieraną sesję fotograficzną w “Playboyu”. Był tak skuteczny, że Catherine nie tylko się zgodziła, ale ostatecznie wyszła za fotografika, który był autorem tych zdjęć.
Polański spędził 42 dni w więzieniu w Chino na obserwacji psychologicznej.