9 najciekawszych polskich FILMÓW DOKUMENTALNYCH z 2019 roku

Polskie kino dokumentalne ma się naprawdę świetnie, chociaż rzadko mamy szansę zobaczyć je na srebrnym ekranie. Polscy twórcy z łatwością wyszukują ciekawe tematy, skupiając się na historiach pojedynczych bohaterów, grup czy społeczeństw. Są bacznymi obserwatorami współczesnej Polski, jednak równie wnikliwie przyglądają się historii naszego kraju. Oto dziewięć najciekawszych polskich filmów dokumentalnych z 2019 roku.

O zwierzętach i ludziach, reż. Łukasz Czajka

Antonina i Jan Żabińscy prowadzili przed wojną warszawskie zoo, które dla pełnego pasji, zaangażowania i miłości do zwierząt małżeństwa było nieodłączną częścią ich życia. Gdy Warszawę ogarnęła wojna, naziści wywieźli część zwierząt do niemieckich ogrodów zoologicznych, a pozostałe zginęły w trakcie bombardowań oblężonego miasta. W czasie okupacji w opustoszałym zoo państwo Żabińscy ukrywali Żydów, załatwiając im aryjskie papiery lub pomagając przeżyć wojnę, za co zostali uhonorowani tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.

Dokument opowiada historię znaną z niedawnego, niestety przeciętnego filmu Azyl z Jessicą Chastain, opartą na książce amerykańskiej pisarki Diane Ackerman, lecz czyni to w sposób daleko bardziej poruszający niż wspomniana hollywoodzka produkcja. W filmie Łukasza Czajki mamy szansę usłyszeć wspomnienia żyjącej wciąż córki państwa Żabińskich, a także cytaty pochodzące z pisanych przez Antoninę i Jana książek. Z tych fragmentów, materiałów archiwalnych, wspomnień ocalonych i scen inscenizowanych wyłania się przejmujący portret człowieczeństwa niedomagającego się poklasku, pozbawionego patetycznego bohaterstwa; człowieczeństwa, które w filmie reżysera wydaje się czymś zupełnie zwyczajnym, chociaż dla nas, współczesnych – czymś absolutnie wyjątkowym. To zgrabnie zrealizowany film, w sposób bardzo wyważony i dojrzały opowiadający pasjonującą historię z przeszłości.

Nasza mała Polska, reż. Matej Bobrik

Każdego roku na Wydział Polonistyki Uniwersytetu w Tokio dostaje się tylko kilkunastu młodych Japończyków chcących zgłębiać tajniki naszego ojczystego języka. Głównym wyzwaniem stojącym przed studentami jest wystawienie sztuki teatralnej po polsku. Film śledzi ich pierwsze kroki w nauce, nieśmiało wypowiadane po polsku zdania, opowiada o ich planach, marzeniach i wyobrażeniach dotyczących Polski. To poniekąd dokumentalna historia coming of age, w której początkowo naiwne poglądy młodych Japończyków z czasem zostają zweryfikowane przez życie.

Złota, reż. Tomasz Knittel

35-letni Krzysztof dopiero jako dorosły dowiedział się, że jest Żydem, a dzięki ocalałej z getta prababce stał się także właścicielem kamienicy na ulicy Złotej w centrum Warszawy, którą opiekuje się razem z żoną Idą. Przylegająca do ocalałego fragmentu muru dawnego getta kamienica to miejsce, w którym spotykają się ludzie z różnych kultur, o różnym pochodzeniu – Afgańczyk Sultan ożeniony z Ukrainką Inną, Fadi, uchodźca z ogarniętej wojną Syrii, czy 94-letni pan Czesław, emerytowany księgowy. To historia o poszanowaniu dla drugiego człowieka, a także kryzysie tożsamości i poszukiwaniu swojego miejsca w świecie na tle współczesnej sytuacji społeczno-politycznej w Polsce.

Tylko nie mów nikomu, reż. Tomasz Sekielski

Chociaż film braci Sekielskich został raczej pominięty przez największe polskie festiwale filmów dokumentalnych (nagrodzono go główną nagrodą dopiero na Festiwalu Mediów Człowiek w Zagrożeniu w Łodzi, trochę na przekór środowisku filmowemu), nie wypada o nim nie wspomnieć. Nie da się w jego przypadku mówić o walorach artystycznych, wyjątkowym montażu czy zręcznym użyciu muzyki, można za to powiedzieć o świetnej pracy dociekliwego reportera, który ujawnił ogromną skalę nadużyć seksualnych w Kościele katolickim. Film odbił się dużym echem (dzisiaj na YouTubie ma 23 miliony wyświetleń), ujawniając konkretne nazwiska duchownych, którzy latami dopuszczali się czynów pedofilskich. Chociaż Tylko nie mów nikomu bliżej chyba do dziennikarskiego reportażu niż dokumentu, jest to film, który miał realny wpływ na otaczającą nas rzeczywistość.