5 NAJLEPSZYCH ról JOAQUINA PHOENIXA. Dyktator, samotnik, szaleniec
3. Gladiator
Podobne wpisy
To nie jest pierwsza zapadająca w pamięć rola Phoenixa. Sygnały o swoim potencjale aktor umiejętnie wysyłał już chociażby w filmie Za wszelką cenę Gusa Van Santa. Ale chyba nikt z was nie miałby problemu podpisać się pod stwierdzeniem, że to właśnie rola Kommodusa otworzyła dwudziestopięcioletniemu wówczas aktorowi drogę do kariery w Hollywood. Kapitalny tu popis złowieszczości, w tym wypadku wyrażanej poprzez dyktaturę. Warto jednak brać w ocenie przypadku przeciwnika Maximusa pod uwagę fakt, że jest on duszą sponiewieraną brakiem ojcowskiej miłości. Zarówno tu, jak i w Spacerze po linie Phoenix niejako rozlicza się ze swoją przeszłością, relacją z bratem, który zginął, pozostając w świetle reflektorów. Jego blada, pozbawiona witalności twarz daje do zrozumienia, że mrok strawił go już doszczętnie, przez co nie jest zdolny do wydania sprawiedliwego osądu. Maximus i Kommodus mają po równo charyzmy, ten pierwszy bierze w tej walce górę, ale obaj kończą ją ze złamanymi sercami. Choć Phoenix stworzył w Gladiatorze antagonistę kompletnego, po tej roli nie dał się umieścić w szufladzie bohaterów negatywnych.
2. Mistrz
Jednym z reżyserów, który wprowadził Phoenixa na nową, bardzo ambitną śnieżkę, był Paul Thomas Anderson. W swoim nomen omen mistrzowskim Mistrzu dał Joaquinowi do zagrania coś, czego ten wcześniej nie miał okazji doświadczyć. Freddie Quell w jego wykonaniu to osobnik, który nie radzi sobie z dźwiganiem na barkach życiowego ciężaru. Za sprawą trawiącej go rozpaczy staje się łatwym celem dla tych, co do perfekcji opanowali manipulację słabszymi od siebie. W ten sposób trafia pod skrzydła tytułowego mistrza, przywódcy kultu religijnego, stając się jego prawą ręką. Oryginalna metoda, jaką obrał Phoenix do tej roli, polegała na pracowaniu mimiką twarzy tak, by wykreować niezwykle posępnego, flegmatycznego osobnika. W ten sposób, choć wszystko kręci się w filmie wokół Philipa Seymoura Hoffmana, od jego przybocznego nie da się oderwać wzroku. Rola ta jest mniej więcej tak wielka, jak wielki jest sam film.
1. Joker
Mam wrażenie, że wszystkie te twórcze kierunki, jakie obrał Phoenix w ostatnich latach, zbiegły się w Jokerze do jednego, kulminacyjnego punktu. W ten sposób aktor zdołał stworzyć kreację totalną, która już teraz zapisuje się w annałach historii kina złotymi zgłoskami. Dyskusja o tym, czy aktorowi udało się przebić Heatha Ledgera, jest z zasady głupia. To może jedna postać, ale zarazem dwie kompletnie różne interpretacje. Przede wszystkim w przypadku najnowszej wersji Jokera należy podkreślić, że za sprawą Phoenixa stał się on w końcu człowiekiem z krwi i kości, przybitym egzystencjalnym ciężarem do tego stopnia, że po dojściu do granicy swej wytrzymałości psychicznej postanawia wszystko, co go otacza, zamienić w żart. Zerwać z moralnością i nadając światu własny sens, lub uznając jego brak, wyprzeć daleko tego rozgoryczonego, słabego mężczyznę i wpompować krew do swego alter ego – szalonego klauna. Frustracja staje się więc zapalnikiem buntu, a bunt – eksplozji przemocy. Zawsze traktowałem Jokera w kategoriach symbolu tkwiących w człowieku zadatków do destrukcji. Za sprawą Phoenixa po raz pierwszy udało mi się w tą postać uwierzyć i dojrzeć w niej coś ujmująco prawdziwego. Trzymam kciuki za Oscara – należy mu się jak psu buda.
Jakub Piwoński