Filmy kryminalne od początku kinematografii cieszą się niesłabnącą popularnością. Podobnie jak jedna z głównych gałęzi tego nurtu – czyli filmy o napadach na kasyna i banki. Nic dziwnego, że takie historie budzą zainteresowanie. Mimo, że zuchwałe kradzieże są wbrew prawu i że śmiałkom, którzy zdecydują się na napad grożą surowe konsekwencje, to jednak większość z nas skrycie ich podziwia. Imponuje nam odwaga i inteligencja przestępców, którzy do tego są zazwyczaj niepozbawieni wdzięku. Przynajmniej w filmach opowiadających o ich wyczynach.

Jedna z najpopularniejszych trylogii o napadach, czyli Oceans 11, 12 i 13 opowiada o sprytnym zespole szarmanckich złodziei dokonujących zmyślnych kradzieży w sieci najbogatszych kasyn w Las Vegas. Każda z części cyklu ma doskonale napisany scenariusz, który nie pozwala nudzić się widzom ani przez chwile. Ponadto trylogia jest znakomicie sfilmowana i zagrana – w obsadzie znaleźli się tacy aktorzy jak George Clooney czy Brad Pitt, a więc ludzie, których sama obecność na ekranie gwarantuje, że film na pewno nie spadnie poniżej pewnego poziomu.

Fabuła Oceans 11, 12 i 13 jest całkowicie fikcyjna, jednak w historii kina zdarzało się, że za inspirację posłużyły prawdziwe historie napadów na kasyna. Zalicza się do nich chociażby 21 z doskonałym Kevinem Spacey w roli głównej. Bohaterowie tego obrazu to wybitnie uzdolnieni studenci, którzy postanawiają wykorzystać swoje matematyczne zdolności wygrywając niebagatelne sumy w Blackjacka.

Innym filmem, który opowiada o tym, jak przy pomocy matematycznych zdolności można obrobić kasyno, jest znakomity Rain man z Dustinem Hoffmanem, który pokazał tu dlaczego w pełni zasługuje na opinię jednego z najlepszych aktorów w historii kina. W obrazie Levinsona Hoffman gra autystycznego Raymonda Babbita, który mimo upośledzenia wykazuje niesamowity talent do liczenia. Umiejętność tą wykorzystuje brat, Charlie Babbit, który, podobnie jak bohaterowie 21, ogrywa kasyna w Blakjacka na duże sumy.

Nie mniej wdzięcznym od kasyn tematem są banki. Napad na bank w świecie filmu ma niesamowicie bogatą reprezentację i to nie tylko jeśli chodzi o kino anglojęzyczne, ale również w naszą rodzimą kinematografię. Weźmy najbardziej jaskrawy przykład, czyli Vabank  Juliusza Machulskiego. Film ten dzięki pomysłowemu scenariuszowi, doskonałym aktorom i ogromnemu poczuciu humoru zapewnił sobie status kultowego. Co więcej doczekał się kontynuacji, co w Polsce zdarza się niezwykle rzadko i stanowi jasny sygnał, że część pierwsza była ogromnym sukcesem.

Wśród anglojęzycznych filmów o napadach na banki na wyróżnienie zasługuje niewątpliwie Plan doskonały Spike’a Lee o nieudanym napadzie na bank (z ciekawymi twistami). To znakomicie poprowadzone, dynamiczne kino sensacyjne, które zgromadziło na planie znakomitych aktorów (Clive Owen, Jodie Foster, Denzel Washington, Willem Dafoe).

Nie sposób nie wspomnieć o Gorączce z Robertem De Niro i Alem Pacino, która pod koniec ubiegłego wieku bardzo wysoko postawiła poprzeczkę dla tego rodzaju produkcji. Dzieło to stanowi absolutną kwintesencję gatunku – wciągający scenariusz, intrygujące postaci i oczywiście fantastyczna gra aktorska – wszystko to sprawia, że Gorączka jest jednym z najbardziej udanych kryminałów w historii. Michael Mann próbował nawiązać do sukcesu tego filmu sięgając do klasycznej historii opartej na faktach, czyli Wrogów publicznych ze znakomitymi rolami Johnny’ego Deppa w roli Johna Dillingera, romantycznego przestępcy, oraz Christaina Bale’a, policjanta-idealisty.

Najlepsza strzelanina w historii kina? Gorączka Michaela Manna.

W ostatnich latach sporą popularność zdobyły sobie filmy Iluzja i Iluzja2. Ich twórcy, bazowali na tym, że w rzeczywistym świecie banki stosują bardzo nowoczesne zabezpieczenia więc aby udało się je oszukać, potencjalny złodziej musi wznieść się na wyżyny swojej kreatywności. We wspomnianych obrazach mamy do czynienia z grupą iluzjonistów, którzy swoje prestidigitatorskie umiejętności wykorzystują w sposób nie do końca zgodny z prawem. Pomysł może niezbyt oryginalny, jednak – jak się okazuje – bardzo wdzięczny. Obydwie części Iluzji stanowią niezwykle udane produkcje.

Możemy się spodziewać, że rozwój technologii przyniesie kolejne inspiracje dla branży filmowej. Wyobraźnia filmowców, w odróżnieniu od wyobraźni naukowców czy technologów, nie jest ograniczona prawami fizyki. Trudno przewidzieć, w którą stronę podgatunek będzie się rozwijał. Jednak to, że kolejne takie filmy powstaną, wydaje się pewne.

Filmy kryminalne to jeden z najpopularniejszych wśród widzów gatunków filmowych. Wśród nich prym wiodą filmy o napadach na miejsca, w których przechowuje się wielkie pieniądze, czyli na banki i potężne kasyna. Na ma w tym nic dziwnego, ponieważ jak wiemy: im wyższa stawka, tym większe emocje.