RODZINA ADDAMSÓW. Wszystkie portrety rodzinne

Próżno szukać bardziej ekscentrycznej i makabrycznej rodziny. Skrywają się przed słońcem w starej gotyckiej posiadłości przy cmentarzu. Morticia, która woli w różach kolce zamiast kwiatu, więc odcina im główki. Intrygant i optymista Gomez z zamiłowaniem do noży. Dzieci Wednesday oraz Pugsley, których ulubioną rozrywką jest zabawa w salę tortur. Wiedźma Eudora, wujcio Fester ze zdolnością do przewodzenia prądu oraz frankensteinowski kamerdyner Lurch. Od czasu do czasu prześlizguje się po domu także Thing, czyli Rączka. Wesoła gromadka, przywdziana w czerń jak na wiecznym pogrzebie, przyjemnie jeży włos na głowie. Słowem – perfekcyjna amerykańska familia. Pod płaszczykiem satyry i upiornego humoru kryje się najbardziej rozpoznawalna, uwielbiana przez pokolenia rodzina w historii kina. Rodzina Addamsów.

Która zadebiutowała nie na ekranie, a na papierze.

Charles Addams był amerykańskim rysownikiem słynącym ze swojego mrocznego humoru oraz makabrycznych obrazkowych  postaci.  Od 1938 roku na łamach The New Yorkera zaczęły ukazywać się jego autorskie ilustracje z serii przygód dziwacznej, groteskowej i upiornej rodziny. Do swojej śmierci w roku 1988 roku Addams narysował 150 historyjek, jednoobrazkowych gagów o bezimiennych jeszcze wtedy domownikach starej, ponurej posiadłości.

David Levy, producent filmowy stacji ABC, zainteresował się serią ilustracyjną rysownika. Zwrócił się do autora z propozycją stworzenia na ich podstawie serialu telewizyjnego. Charles Addams miał zaś nadać swoim bohaterom imiona oraz cechy, które pomogą aktorom oraz twórcom programu telewizyjnego. Tak powstał pierwszy czarno-biały serial Rodzina Addamsów, emitowany od 1964 roku, a słynna, rytmiczna melodia czołówki zabrzmiała na antenie.

Członkowie rodziny nabrali barw oraz trójwymiarowości, gdy rysownik nadał im szyte na potrzeby serialu charaktery. Dopiero na ekranie zaprezentowali się w całej swej okazałości, jako pełno- oraz zimnokrwiści Addamsowie: małżeństwo Gomez i Morticia, dzieci Wednesday, Pugsley, wujcio Fester, babcia Addams, lokaj Lurch oraz Thing T. Thing, bezcielesna rączka.

Oryginalne rysunki prezentowały Gomeza nieco karykaturalnie. Baryłkowaty, z zadartym nosem,  krzywym zębem i cofającym się podbródkiem. Odtwórca serialowej roli, John Astin, nadał mu jednak cechy szarmanckiego dżentelmena i latynoskiego kochanka. Mężczyzna jest zauroczony swoją żoną, Morticią. Prezentuje się jako człowiek sukcesu, skromny miliarder. Jego majątek rośnie poprzez stałe inwestycje na giełdzie, które są bardziej kaprysem niż strategią. W późniejszych produkcjach dowiadujemy się, że Addams jest właścicielem firm na całym świecie, w tym bagien, farmy krokodyli, czy fabryki nagrobków. Na liście Forbesa 2007 najbogatszych fikcyjnych postaci Addams zajął 12 miejsce z wartością netto 2 miliardów dolarów. Mimo iż rodzina mieszka w starym, zapuszczonym domostwie, kreują się na dumnych arystokratów. Pieniądz nie jest dla Gomeza priorytetem, mimo wszystko zawsze wygląda schludnie, ubrany w ciemnym garnitur i z cygarem w ustach, które tworzy duet ze spiczastym, smukłym wąsikiem. Nie pogardzi jednak strojem safari. Ma słabość do zabawek, a jego ulubioną jest kolejka elektryczna, której lokomotywy z dziecięcą satysfakcją detonuje.

Żoną Gomeza jest piękna, smukła dama, Morticia. Jej mleczna skóra kontrastuje z czarnymi, przyległymi, gotyckimi sukniami o spiczastym, ośmiorniczym zakończeniu, a jej długie kruczoczarne włosy opadają swobodnie na ramiona. Jak zdradza Wednesday, nakłada proszek do pieczenia na twarz zamiast tradycyjnego makijażu. Mówi po francusku, kocha sztukę oraz muzykę. Gra na shamisenie, japońskim instrumencie strunowym. Hoduje rośliny, ucina pąki róż oraz układa cierniste łodygi w wazonie. Ma również mięsożerną roślinę, afrykańskiego Dusiciela o imieniu Cleopatra. Razem z mężem zafascynowani są bólem oraz śmiercią. W ich chill roomie stoją dwa łóżka fakira, wyścielone gwoźdźmi. Uwielbia dodawać do potraw i napojów cyjanek, który nosi ze sobą zawsze w pierścieniu. Jej dostojność, opanowanie i gracja wyróżniają się na tle chaosu panującego w posiadłości Addamsów. Delikatna uroda Carolyn Jones, odtwórczyni roli Morticii, kontrastuje z upiornym, jaszczurzym wyglądem pierwowzoru spod ołówka Charlesa Addamsa. Zwraca jednak uwagę na pozycję, jaką cieszy się kobieta w serialowym domu. Jest życzliwym opiekunem w stroju czarnej wdowy.

Wednesday oraz Pugsley, nierozłączni od ilustracji Addamsa po ostatnią adaptację. Najmłodsza córka Morticii i Gomeza jest osobliwą, ale słodką sześciolatką, która zachowuje swój dziecięcy infantylizm. W oryginalnym serialu, grana przez Lisę Loring, jest o wiele weselsza niż w historyjkach z The New Yorkera czy późniejszych produkcjach. Lubi balet, który ćwiczy w czarnym tutu, wierszyki i pająki. Ma ich własną hodowlę, a swoim lalkom odcina głowy (jedna z nich ma na imię Maria Antonina). Pugsley zaś jest rozkosznym, inteligentnym starszym bratem Wednesday. Portretowany najczęściej w koszulce w poziome pasy, na starych rysunkach prezentuje się szelmowsko i łobuzersko. Serialowo zaś jest potulnym kompanem z zwariowanych szarżach siostry. Chłopiec wydaje się być najbardziej przychylny klasycznym konwencjom zachowawczym. Jest skautem, głaszcze małe szczeniaczki. Słowem – jest najnormalniejszym członkiem rodziny. Mimo wszystko zajmuje się swoim zwierzątkiem, ośmiornicą Arystotelesem. Popisuje się także imponującymi umiejętnościami inżynierskimi, w tym wynalezieniem pistoletu deintegracyjnego czy broni antygrawitacyjnej. W wielu jego filmowych wcieleniach para się kradzieżą znaków drogowych, które następnie wiesza w swoim pokoju niczym trofea.

Reszta gromady, Fester, babcia Eudora, Lurch oraz Rączka, dopełnia zwariowany portret rodzinny. Wujek Fester to żywiołowy krewny Morticii. Łysy, nieco zgarbiony mężczyzna o zapadniętych oczach i obłąkanym uśmiechu, zawsze w futrzanym płaszczu. Wesoły piroman, uwielbia bawić się dynamitem oraz elektrycznością, twierdząc jednocześnie, że ma w sobie 110 watów mocy. Jego ulubioną formą relaksu zaś są zabawy w rodzinnej sali tortur, szczególnie miażdżenie głowy w prasie śrubowej. Matka Gomeza, czarownica Addams, znana jest z cynicznego humoru oraz  zainteresowania okultyzmem. Niczym makbetowska wiedźma wyczarowuje zmyślne mikstury, a jej wróżbiarstwo ociera się o szarlataństwo. Obok siwej i kędzierzawej babci stoi także lokaj Lurch. Wołany za pomocą dzwonka w kształcie wisielczej pętli Ted Cassidy, odtwórca roli, przywołuje wiele atrybutów potwora Frankensteina z filmów Jamesa Whale’a. Zawsze obecny tam, gdzie go potrzeba, wierny towarzysz Gomeza i pomocna rączka (dosłownie), Thing, dopełnia absurdalna mozaikę domowników. Gościnnie pojawiają się w serialu także kuzyn Itt ukryty za ścianą włosia czy Ophelia, siostra Morticii, czarna owca rodziny. Oryginalny serial Addams Family, który nadał rodzinie popkulturową nieśmiertelność, emitowany był w dwóch sezonach do roku 1966 roku.

Pierwsza animowana wersja Addamsów ukazała się w odcinku specjalnym The New Scooby-Doo, Scooby-Doo Meets The Addams Family z 1972 roku. Głosu postaciom użyczyła oryginalna obsada serialu z 1964, a rysunki kreskówki są jak ożywione prace Charlesa Addamsa. Po premierze wyemitowanego odcinka widzowie chcieli więcej bajkowych przygód upiornej familii. Już rok później sobotnim porankom towarzyszyły odcinki animacji Rodzina Addamsów, tak samo wierne oryginalnym pracom twórcy. Paleta kolorów była wyraźnie poszerzona ze względu na młodszych widzów. W tej serii rodzina podróżuje zakupionym Creepy Camperem, pojazdem mobilnym, który łudząco przypominał ich starą posiadłość.  Powiększając gromadę o kilka zwierzątek domowych, przemierzali kraj w domu na kółkach.