ODCINKI SERIALI, których emisji ZAKAZANO

Kiedy ogląda się programy emitowane przez współczesną telewizję, można odnieść wrażenie, że właściwie nie istnieją dla niej tematy tabu. Drastyczne sceny z audycji informacyjnych serwowane są nam do śniadania, obiadu i kolacji, staliśmy się ponadto obojętni na płynący z małego ekranu szerokim strumieniem wulgarny język wypowiedzi i niepoprawną wymowę, nie oburzają nas również niewybredne żarty na poważne tematy. Wydawać mogłoby się zatem, że w tym czasie tzw. postępującej liberalizacji treści telewizyjnych nie ma miejsca na zakazy i cenzurowanie jakichkolwiek produkcji. Tymczasem w „najnowszej” historii telewizji znaleźć można przykłady odcinków seriali, których emisji z jakichś powodów zakazano bądź ją wstrzymano lub przesunięto. Skąd ta surowość wobec seriali?

Gdy nie wiadomo, o co chodzi, to na pewno chodzi o pieniądze. Nie będę tu jednak pisać o kwestiach finansowych, a zamiast tego przytoczę kilka przykładów epizodów seriali, które stały się ofiarą cenzury i musiały zniknąć z małych ekranów na jakiś czas lub na zawsze. Powodem takiego stanu rzeczy może być: jakiś rodzaj kontrowersji, który dany odcinek mógłby wywołać lub wywołał; zbyt ryzykowne treści wobec panujących standardów telewizyjnych; uwikłanie jednego z aktorów/twórców w działania moralnie wątpliwe poza serialem; zbyt wczesne inspirowanie się prawdziwymi wydarzeniami lub ich przedstawianie, co mogłoby boleśnie dotykać ich uczestników lub ludzi emocjonalnie z nimi związanych; pokazywanie treści nieodpowiednich dla dzieci w przypadku seriali dla nich przeznaczonych.

Dzięki powyższym powodom poniższe zestawienie stanowi ewenement, bo gdzie jeszcze obok odcinków przygód dzielnego Strażaka Sama lub różowiutkiej Świnki Peppy znajdziecie np. najbardziej przerażający epizod serialu Z Archiwum X (1993-2002)?

Przykłady zakazanych odcinków seriali dla dzieci

Na początek niewinne z pozoru seriale animowane dla najmłodszych, czyli np. wspomniana Świnka Peppa (2004-). W jednym z epizodów tej popularnej wśród dzieci na całym świecie brytyjskiej produkcji główna jej bohaterka bawi się ze swoim braciszkiem George’em czymś w rodzaju domku dla lalek. W pewnej chwili George udaje się do łazienki, aby napełnić dzbanek wodą, która będzie udawać herbatkę dla lalek. Ze zlewu nagle wychodzi pająk, którego malec zabiera do zabawkowego łóżka z domku. Pająk przeraża Peppę. Świnka w panice biegnie do rodziców, a jej tata wyjaśnia, że zwierzę, które przyniósł brat, jest przyjazne i nie należy się go obawiać. Na pierwszy rzut oka wydawać mogłoby się, że nic w tym odcinku nieodpowiedniego, jednak nie dla Australijczyków. Według wyliczeń statystycznych w latach 2000–2013 do szpitali w Australii przyjęto ponad 12 tysięcy osób ukąszonych przez niebezpieczne pająki. W związku z tym odcinek Świnki Peppy został w tym kraju zakazany, zaistniało bowiem ryzyko zwiększonej liczby pajęczych ugryzień wśród dzieci.

Jeżeli powyższy przykład zakazu emisji epizodu serialu związany był z kwestiami regionalnymi, o których po prostu nie pomyślano, to powód zbanowania Strażaka Sama jest dużo poważniejszy. W odcinku Troubled Waters jeden z bohaterów serialu, niosąc tacę z napojami, poślizgnął się na kartce papieru. W konsekwencji upadku ułożone w pomieszczeniu stosy kartek zaczęły wszędzie fruwać. Niektóre z kartek zapisane były arabskimi literami. Podczas wnikliwej analizy uważnych widzów okazało się, że mamy do czynienia z kopią strony Koranu. Niszczenie lub lekceważące traktowanie świętej księgi islamu uznawane jest za świętokradztwo, wobec czego wokół odcinka rozpętała się burza. Producent serialu zakończył współpracę z firmą Xing Xing, która była rzekomo odpowiedzialna za kontrowersyjny obraz, i publicznie za epizod przeprosił. Odcinek został usunięty z katalogu obrazów video na życzenie Channel 5.

Od seriali animowanych dla najmłodszych przejdźmy teraz do tych przeznaczonych dla trochę starszych widzów. Zapewne doskonale pamiętacie przygody nietypowego rodzeństwa, jakim byli Krowa i kurczak (1995-1999). Twórcy tej popularnej kreskówki szli na całość i z każdym kolejnym odcinkiem przesuwali granicę przyzwoitości. Warto pamiętać, że mimo licznych dość przejrzystych aluzji np. o podłożu seksualnym oraz niewybrednych żartów była to wciąż animacja dla dzieci. Nic zatem dziwnego, że pośród ponad stu epizodów tej komediowej serii znalazł się jakiś, którego emisji zakazano. Ten odcinek to Buffalo Gals, w którym aż nazbyt widoczne są aluzje do lesbijskiego seksu. Z głośników telewizora można było usłyszeć ponadto takie sformułowania jak: „carpet munching” i „pitching and catching”, które bez zagłębiania się w szczegóły w slangu miejskim oznaczają seks oralny oraz analny.

Zamykając kwestię zakazu epizodów seriali animowanych ze względu na treści nieodpowiednie dla dzieci, należy zauważyć, że poza powyższymi przykładami jest ich dużo, dużo więcej. Dlatego też zamiast rozpisywać się o wszystkich takich animacjach familijnych, zasygnalizuję jedynie zaskakujące przypadki popularnych serii, w których odnaleźć można kontrowersje będące powodem zakazu emisji odcinków. Są to zatem m.in. alkoholowy epizod Przygód Animków, wywołujący objawy epilepsji odcinek serii Pokémon czy epizod ukazujący w sposób stereotypowy postaci niepełnosprawne umysłowo z My Little Pony: Przyjaźń to magia.

„Bajki” dla dorosłych

Czy ze względu na fakt, iż w czasach młodości telewizja oferowała nam tak wysublimowaną rozrywkę jak kreskówki pokroju Krowy i kurczaka, staliśmy się teraz wielkimi fanami animacji dla dorosłych? Być może. W każdym razie mamy dziś do czynienia z mnóstwem tego typu seriali. Od wielu jednak lat królują wśród nich Simpsonowie (1989-) oraz Miasteczko South Park (1997-). To w nich między innymi odnajdziemy żarty ostre jak brzytwa, których celem jest wywołanie kontrowersji i „zjechanie” właściwie każdej grupy społecznej, religijnej czy wszelkich odmienności. Jak się jednak okazuje nawet w piekle może być czasami za gorąco i niektóre z odcinków wspomnianych seriali doczekały się zakazów emisji.

Ciekawy w kontekście zbanowanych odcinków serii jest przykład epizodu Simpsonów pod tytułem The City of New York vs. Homer Simpson, który swoją premierę w telewizji miał we wrześniu 1997 roku. Według zwolenników teorii spiskowych Simpsonowie przewidzieli w nim ataki na World Trade Center. Dowodem takiego stanu rzeczy ma być gazeta, na której okładce napis „New York” sąsiaduje z cyfrą „9” oraz dwiema wieżami przypominającymi „11”. Przypomnę, że wspomniany odcinek został wyemitowany cztery lata przed tragicznymi atakami w Nowym Jorku. Po wydarzeniach 9/11 epizod nie był przez pewien czas wyświetlany. Wrócił na ekrany po kilku latach, ale niektóre sceny mające miejsce w pobliżu wież musiały zostać wycięte z odcinka.

W przypadku Miasteczka South Park największe kontrowersje wzbudziły epizody 200. i 201. W 200. epizodzie mamy do czynienia z przedstawieniem wizerunku Mahometa w przebraniu pluszowego misia. Z kolei w 201. wizerunek proroka islamu ocenzurowano czarnym, prostokątnym paskiem z napisem „censored”, a jego wypowiedzi zostały „wypikane”. Stacja Comedy Central zakazała emisji obu odcinków zarówno w USA, jak też poza nimi.

Buffy: Postrach wampirów (1997-2003), odcinek: Earshot

Oto przykład zakazu uwarunkowanego tragicznymi wydarzeniami, które miały miejsce chwilę przed planowaną emisją odcinka. W kwietniu 1999 roku doszło do jednego z największych masowych morderstw na terenie placówek oświatowych w historii Stanów Zjednoczonych. Tak! Chodzi o masakrę w Columbine High School, na podstawie której Gus Van Sant nakręcił nagrodzonego w Cannes Słonia (2003). Mimo że odcinek Earshot z serialu Buffy nie odnosił się do powyższych wydarzeń, to z tej racji, że do masakry doszło na tydzień przed planowaną emisją epizodu, stacja telewizyjna zdecydowała się na jego przesunięcie na wrzesień 1999 roku. Powodem zakazu emisji Earshot była scena, w której student ładował karabin. Mogła ona przywoływać na myśl jednego z morderców z Columbine.

Hawaii 5-0 (1968-1980), odcinek: Bored, She Hung Herself

7 stycznia 1970 roku stacja CBS wyemitowała po raz pierwszy i jedyny odcinek Bored, She Hung Herself. Przyczyną zakazu emisji epizodu okazała się śmierć widza, który postanowił naśladować techniki jogi przedstawiane w serialu. Ukazany sposób ćwiczeń przypominał ponadto asfiksjofilię, czyli zaburzenie psychiatryczne polegające na pozbawieniu siebie dopływu tlenu w celu zaspokojenia seksualnego.

Z Archiwum X (1993-2002), odcinek: Home

Na koniec zestawienia crème de la crème wszystkich zakazanych epizodów, czyli przerażający Home z serialu Z Archiwum X. W tym przypadku zbanowanie odcinka przyniosło mu jednak ogromną popularność. Home wyemitowano po raz pierwszy 11 października 1996 roku. Nie zrobił jednak dobrego pierwszego wrażenia. Odcinek oskarżano o zbyt drastyczne i realistyczne treści dotyczące następstw kazirodztwa. Co interesujące, epizod powstał na podstawie relacji Charliego Chaplina, który zetknął się naprawdę z podobną rodziną i opisał ją w autobiografii. Po zakazie emisji odcinka powtórzono go w 1999 roku podczas halloweenowego maratonu z serialem Z Archiwum X. Przed ponownym nadaniem epizodu ostrzeżono widzów, że będą mieli do czynienia z jednym z najbardziej odrażających odcinków w historii telewizji.