Wydany ledwie tydzień temu hit oglądalności Netfliksa. Polski film (choć wyreżyserowany i wyprodukowany w większości przez Słoweńców), który dosłownie podzielił krytykę i publiczność – w tym także naszą redakcję, patrz: recenzja pozytywna, negatywna i felieton. Jedni uznali go za świetną zabawę, inni za totalne barachło, głosy stonowane się pojawiały, ale było ich wyraźnie mniej. Sam, na co wskazuje także moja recenzja, zdecydowanie należę do tych pierwszych, dlatego z radością umieszczam Wszyscy moi przyjaciele nie żyją na miejscu trzecim. Podtrzymuję swoje zdanie i uważam produkcję za bardzo dobrą, samoświadomą zgrywę z konwencji slashera i komedii młodzieżowych w stylu American Pie – sprośnych, wulgarnych, wpadających niemalże w sexploitation. Do tego jest to wyśmienita techniczna robota, znakomicie sfilmowana, zmontowana i oprawiona w różnorodną, acz zawsze klimatyczną ścieżkę dźwiękową. I chyba nie dało się wybrać daty premiery lepszej niż właśnie koniec roku 2020!
2. A Sun
Tajwański dramat rodzinny to określenie niemal żywcem wyjęte z notatnika zafiksowanego na punkcie niszowości kinofila, ale pozwólcie mi dokończyć. Film pojawił się na Netfliksie na początku ubiegłego roku, ściągnięty z prestiżowych azjatyckich festiwali filmowych, z których wrócił z paroma statuetkami i jeszcze większą liczbą nominacji. Niestety nigdy nie było o nim głośno – nawet w mediach zagranicznych – i do dzisiaj pozostaje wypełniaczem bezdennej bazy platformy streamingowej. A niesłusznie, bo to poruszająca i bardzo emocjonalna produkcja opisująca zmagania pewnej małej, skromnie żyjącej rodziny ze spadającymi im na głowę tragediami (ale bez epatowania nimi, to nie eksploatacja). Oto wplątany w napaść młodszy z dwójki synów idzie do więzienia, w wyniku czego ojciec się go wyrzeka. Jakby tego było mało, okazuje się, że nieletnia dziewczyna zaszła w ciążę, natomiast drugi z synów mierzy się z własnymi demonami. Pomimo poruszania niejednoznacznej moralnie tematyki film nigdy nie stara postawić się w roli alfy i omegi – zamiast tego po prostu opowiada historię. Przepięknie nakręcony, znakomicie zagrany i niezwykle humanistyczny tegoroczny tajwański kandydat do Oscara. Mam nadzieję, że pojawi się na shortliście.
Na pierwszym miejscu rankingu umieszczam produkcję wyróżniającą się nawet w tak barwnym gronie. Zdecydowanie nie rozrywkową, mocno osobistą, bawiącą się konwencją, ale w sposób, który wzbudza tym większą konsternację, a nie maluje uśmiech na naszej twarzy. Ta ponad 2-godzinna przejażdżka po wyobraźni Charliego Kaufmana na zmianę przeraża i intryguje, okazjonalnie zaś śmieszy, jednak cały czas pozostaje przy tym niepokojąca. To studium depresji i lęków związanych z przemijaniem, zniekształconymi wspomnieniami oraz traumami z młodości, które kiedyś się obudzą, a gdy to nastąpi, może wydarzyć się wszystko. Utwór wybitnie nie dla każdego, bo ten rewelacyjnie podawany przez Jessie Buckley (rola, która powinna doczekać się większego uznania) filmowy strumień podświadomości – potrafiący ot tak stać się musicalem czy przedstawieniem tanecznym, przynajmniej na jedną scenę – trudno przełknąć „na raz” i nawet teraz, kilka miesięcy po obejrzeniu, wciąż procesuję w głowie niektóre z poruszanych motywów. Charlie Kaufman nigdy nie idzie na skróty, rzadko wypowiada myśli wprost, czasami zawstydza naszą inteligencję, ale zawsze wysila szare komórki i zmusza je do intensywnych przemyśleń. A to w dzisiejszym, pędzącym naprzód świecie umiejętność, obok której nie mogę przejść obojętnie.
Zgadzacie się z moim rankingiem najlepszych filmów oryginalnych Netfliksa z 2020 roku? A może macie inne typy? Albo musicie coś szybko nadrobić? Dajcie znać w komentarzach!
Krzysztof Nowak
Kocha kino azjatyckie, szczególnie koreańskie, ale filmami zainteresował się dzięki amerykańskim blockbusterom i ma dla nich specjalne miejsce w swoim sercu. Wierzy, że kicz to najtrudniejsze reżyserskie narzędzie, więc ceni sobie pracę każdego, kto potrafi się nim posługiwać.
