Flirt, zdrada i samotność. NIEOCZYWISTE polskie FILMY O MIŁOŚCI

Niewinni czarodzieje (1960), reż. Andrzej Wajda

Bazyli (Tadeusz Łomnicki), młody lekarz pracujący w klubie sportowym, po godzinach gra w klubie jazzowym, gdzie pewnego wieczoru spotyka czarującą Pelagię (Krystyna Stypułkowska). Przekonany, że dziewczyna będzie jego kolejną seksualną zdobyczą, zaprasza ją do swojego mieszkania. Pomiędzy ukrytymi za fasadą pozorów bohaterami nawiązuje się erotyczna gra. Andrzej Wajda zwykł mawiać, że to najmniej polityczny film, jaki zrobił w swojej karierze (chociaż oczywiście cenzura uważała inaczej). Reżyser kreśli portret młodości w latach 60. i ludzi, którzy pod maską cynizmu skrywają głębokie pragnienie szczerej miłości i bliskości.

Ostatni dzień lata (1958), reż. Tadeusz Konwicki

Film Konwickiego to zapowiedź tego, co zobaczyć można w Pociągu Kawalerowicza, to film z jednej strony reprezentujący nową formułę kina, a z drugiej, ze względu na wątek wojennej traumy, „szkołę polską”. Kawalerowiczowi wystarczył pociąg, a Morgensternowi puste ulice miasta, aby pogłębić portret psychologiczny swoich bohaterów; Konwicki wykorzystuje do tego nadmorską plażę. Spotykają się na niej Ona (Irena Laskowska) i zakochany w niej On (Jan Machulski). Choć dzieli ich różnica wieku, obydwoje są ludźmi nieufnymi i niepotrafiącymi otworzyć się na drugiego człowieka. „Czy po wojnie można kochać?” – nie bez powodu pyta w tytule tekstu o filmie Konwickiego mój redakcyjny kolega Dawid Konieczka, bo to film o relacjach międzyludzkich naznaczonych przez tragedię wojny, smutny portret ludzi, którzy pomimo chęci pozostają niezdolni do miłości.

Trzeba zabić tę miłość (1972), reż. Janusz Morgenstern

Janusz Morgenstern to prawdziwy mistrz kameralnych dramatów psychologiczno-obyczajowych. Trzeba zabić tę miłość to jego trzeci  film na mojej liście, a także dzieło, które Martin Scorsese wybrał do swojej serii Masterpieces of Polish Cinema. Magda (Jadwiga Jankowska-Cieślak) i Andrzej (Andrzej Malec) to zakochani w sobie maturzyści, którzy nie dostali się na wymarzone studia. Magda rozpoczyna pracę w szpitalu, Andrzej jednak nie może znaleźć sobie miejsca. Nie stać ich na wspólne mieszkanie; coraz bardziej się od siebie oddalają, zawieszeni w czasie i przestrzeni, sfrustrowani i uwikłani w społeczne obyczaje. Trzeba zabić tę miłość to film do bólu szczery i realistyczny, ukazujący prawdziwe problemy młodych ludzi, którzy, choć dopiero rozpoczynają życie, zderzają się z niemocą dorosłości.