DZIEŃ, W KTÓRYM ZATRZYMAŁA SIĘ ZIEMIA. Oryginał i remake

Powstały w roku 2008 remake w reżyserii Scotta Derricksona (twórcy niezłych Egzorcyzmów Emily Rose), który jest jednym z najmniej potrzebnych remake’ów w historii X muzy, nie dorównuje oryginałowi do pięt. Wydźwięk antywojenny zastąpiony został nieco enigmatycznym żądaniem zaprzestania niszczenia planety. Niestety, Klaatu nie precyzuje czy chodzi mu o wydobycie ropy, efekt cieplarniany, dziurę ozonową, genetyczne modyfikowanie żywności, czy też żebyśmy zaczęli wszyscy kupować torby ekologiczne. Tym razem więc, prawie nie dziwię się ludzkości, że zamiast wdać się z Klaatu w dialog, postanowiła z nim ostro powalczyć. Klaatu też nie daje sobie w kaszę dmuchać, bo w nowej wersji jest znacznie brutalniejszy od pierwowzoru z roku 1951. Nie cacka się ze stającymi mu na drodze żołnierzami i policjantami – to akurat ciekawa zmiana w charakterze postaci, a i drewniany Keanu Reeves całkiem nieźle wpasowuje się w rolę. Nowa wersja jest niestety znacznie mroczniejsza od oryginału, przez co brakuje jej lekkości, swoistego ciepła i spokoju bijącego z filmu Wise’a, który przecież też mówił o wiszącej nad nami zagładzie. Bardzo przeszkadzał mi w nowej wersji Dnia, w którym zatrzymała się Ziemia, mały Jacob Benson (Jaden Smith), który zachowuje się w stosunku do matki i Klaatu w sposób tak odgórny i arogancki, jakby pozjadał wszystkie rozumy świata. Co więcej, po kilku minutach słuchania jego złośliwości oraz upierdliwych (i oczywiście diablo inteligentnych!) pytań kierowanych do dorosłych, miałem go po prostu dość. Wiecie, taki irytujący mały dorosły, zachowujący się jak ktoś o 10 lat starszy. Na szczęście w połowie filmu Jacob zaprzyjaźnia się z Klaatu i przestaje denerwować widzów, może dlatego, że do końca filmu już niewiele mówi.

Skoro już powstał ten nieszczęsny remake, oczekiwałem od niego efektów specjalnych, od których zbieleje mi oko – wszak kręcony był m.in. z myślą o pokazach w kinach IMAX (ja oglądałem w normalnym kinie). Niestety, twórcy chcąc chyba oddać cześć oryginalnemu filmowi, stworzyli robota bardzo podobnego do tego z roku 1951, tylko animowanego komputerowo i wyższego o kilka pięter. O ile kula, w której przybył Klaatu wygląda dość przekonująco i niepokojąco (dzisiejsi widzowie raczej nie kupiliby spodka), tak wygląd robota jest nieco, że tak powiem: niesatysfakcjonujący. Okej – pomyślałem sobie – jest cholernie wielki robot, jest też cholernie wielki oddział wojska, a więc nic tylko czekać na cholernie widowiskową finałową nawalankę siły kosmicznej z siłami ziemskimi. I co? I gdy wydawało się, że za chwilę doświadczę niewiarygodnej feerii efektów specjalnych… robot zamienił się w chmurę złożoną z mikroskopijnej, kosmicznej szarańczy, która niczym biblijna plaga miała zakończyć egzystencję człowieka na planecie Ziemia. Szkoda, że w filmie, który nie zaoferował niczego odkrywczego w warstwie merytorycznej, zabrakło również porządnych scen batalistycznych, które mogły nieco podratować to skazane na niepowodzenie, remake’owe przedsięwzięcie.

P.S. Słychać tu i ówdzie pogłoski, jakoby w nowej wersji Dnia, w którym zatrzymała się Ziemia nie padały słowa: “Klaatu barada nikto”. Nic bardziej mylnego! Słowa te padają z ust Klaatu leżącego po postrzale, gdy Gort po unieruchomieniu i “ogłuszeniu” zebranych na placu żołnierzy i naukowców, zamierza zaatakować Helen. Po pierwsze: słychać, że Klaatu wypowiada trzy słowa – świadomie przez twórców zmiksowane tak, by brzmiały niewyraźnie, przez co “bardziej obco”. Po drugie, gdy padają te trzy słowa, Helen spogląda z zaskoczeniem w dół, na wypowiadającą je istotę. Po trzecie: Gort po tych trzech słowach przerywa atak. Oglądać uważnie, zamiast puszczać w eter ewidentne bzdury!

• Michael Rennie, w USA stosunkowo nieznany aktor, otrzymał rolę Klaatu, by widzowie tym bardziej postrzegali go jako “obcego”.
• W opowiadaniu Harry’ego Batesa Farewell to the master, robot Gort był postacią pierwszoplanową i nazywał się Gnut, zaś Klaatu był jednym z klonów, ginących jeden po drugim.
• Sceny w których wejście i rampa spodka kosmicznego zamykają się, powstały poprzez puszczenie od tyłu scen, w których się otwierały.
• Pierwotnie postać Klaatu miał zagrać Spencer Tracy.
• Spodek kosmiczny został wykonany w Paryżu, z drewna, drutu i gipsu.Armia USA odmówiła pomocy przy realizacji filmu. Pomóc zgodziła się Gwardia Narodowa.
• Trzy lata po premierze filmu Wise’a powstała jego wersja radiowa w Lux Radio Theather. W rolach Klaatu i Bobby’ego wystąpili ci sami aktorzy.
• Aby podnieść realizm opowieści, w role samych siebie wcieliło się kilku prawdziwych, popularnych w tamtych latach dziennikarzy – Gabriel Heatter, H.V. Kaltenborn oraz Drew Pearson.
• Czy twórcy filmu zamierzyli to, czy nie, pomiędzy Klaatu a założycielem Projektu Manhattan – Robertem Oppenheimerem, pojawia się zadziwiające podobieństwo. Oppenheimer znany był z tego, że poprawiał na tablicach teoretyków zatrudnionych przy Projekcie, podobnie Klaatu w scenie, kiedy poprawia profesora Barnhardta. Nieziemski geniusz Oppenheimera oraz skojarzenia z destrukcyjnymi siłami, które mogą grozić funkcjonowaniu Świata wydają się czymś więcej niż przypadkiem.
• Scenarzysta Edmund H. North, były oficer amerykańskiej Armii, napisał scenariusz Dnia, w którym zatrzymała się Ziemia niejako w odpowiedzi na rozprzestrzenianie broni atomowej podczas Zimnej wojny.
• Kwestia “Klaatu barada nikto” została wypowiedziana przez Bruce’a Campbella w Armii ciemności Sama Raimiego.
• Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia z roku 1951 znalazł się na piątym miejscu rankingu najważniejszych filmów SF opublikowanego przez American Film Institute w styczniu 2008 roku.
• Gort z remake’u pomyślany został nie jako maszyna, tylko coś w formie stechnicyzowanej biologicznej formy życia.
• Keanu Reeves był pierwszym i ostatecznym kandydatem do roli Klaatu.
• Film nagrywano w tonacji zielono-błękitnej, naturalnych kolorach Ziemi.
• Kwestia “Klaatu barada nikto” została przez Keanu Reevesa nagrana dwukrotnie, po czym jedno z nagrań zostało puszczone od tyłu i zmiksowane z drugim, aby sprawić wrażenie brzmienia tego zdania jak nie z tego świata.