CZŁOWIEK, KTÓRY GAPIŁ SIĘ NA KOZY. Znakomicie zatytułowany filmowy fun

Bohaterem filmu CZŁOWIEK, KTÓRY GAPIŁ SIĘ NA KOZY jest Bob Wilton (Ewan McGregor), człowiek życiowo niespełniony. Bob miota się w pułapce przeciętności, w głębi duszy marząc jednak o wielkiej przygodzie i czynach wiekopomnych. Czuje, że musi udowodnić sobie i innym, że jest kimś więcej niż tylko trzeciorzędnym dziennikarzyną, oddelegowanym przez wydawcę trzeciorzędnej gazety do przeprowadzania dziwnych wywiadów z dziwnymi ludźmi, niekoniecznie zdrowymi na umyśle. W sukurs przychodzi mu nagły zgon Rona, kolegi z biura. Ten przykry skądinąd incydent jest katalizatorem wszystkiego, pomimo że nie jest genezą wszystkiego. Bo geneza przyszłych wydarzeń zakorzeniona jest w chwili, w której na drodze Boba pojawia się Gus Lacey (Stephen Root) – człowiek, który zabił spojrzeniem chomika. To właśnie rozmowa z nim rzuca nieco światła na mroczną stronę mocy amerykańskiej armii, a tym samym daje mu dostęp do cząstki wiedzy dostępnej naprawdę nielicznym. Odległe postrzeganie. Psycho-szpiedzy. Zabijanie zwierząt siłą umysłu. Cóż, to powinno Boba zaintrygować. I intryguje. Mały człowieczek idzie więc na wojnę. Wiedziony żądzą przyszłej chwały oraz chęcią poznania nieznanego, rusza na spotkanie iście surrealistycznej przygody, na szlaku której zetknie się z Armią Nowego Świata, Wojownikami Jedi oraz z postaciami Lyna Casssady’ego (świetny George Clooney) i Billa Django (jak zawsze świetny Jeff Bridges). Na tego pierwszego natyka się już na samym początku swojej wędrówki, tego drugiego spotyka u jej kresu, wcześniej jednak poznając tę barwną postać poprzez równie barwne opowieści Lyna (formalnie zamknięte w ramy komicznych retrospekcji)…

Lyn Cassady to emerytowany Wojownik Jedi, niegdyś najlepszy z najlepszych. To także ekspert od techniki błyskających oczu, zwolennik techniki Echmeyera (w praktyce zastosowanej przez niego w starciu z arabskimi porywaczami) oraz człowiek mocno wierzący w niszczycielską moc śmiertelnego ciosu Dim Mak (jego fenomen polega na tym, że nigdy nie wiadomo, kiedy zadziała). Bill Django natomiast to legendarny dowódca pierwszego Batalionu Armii Nowego Świata, gorący zwolennik i propagator alternatywnych technik bojowych, polegających na niezabijaniu. Swoje bogate doświadczenie Bill zawdzięczał Ruchowi Nowej Ery, w ramach którego przez sześć bitych lat oddawał się Nagim Sesjom w Gorących Wannach Santa Rosa, siłowaniu na rękę w Sacramento, Ruchowi Nawiedzonego Joggingu w Stockton czy chociażby Kolonoterapii Wyższą Esencją (sesje w Monterrey). Bill to Szaman, który z poświęceniem przedarł się przez dzicz po to, by wrócić i za pomocą uczniów swoich wygrywać wojny, za oręż mając jedynie posłanie miłości i pokoju, okraszone szczyptą telepatii, telekinezy oraz astralnej teleportacji…

To tyle, jeśli chodzi o charakterystykę głównych postaci, przewijających się przez film (gwoli ścisłości, na uwagę zasługuje jeszcze jedno indywiduum: Larry Hooper, czyli po swojemu cyniczny Kevin Spacey, oczywiście także w tym filmie świetny). To również tyle w temacie zarysu fabularnego, w jaki nie będę się bardziej zagłębiał, głównie przez wzgląd na tych, którzy filmu jeszcze nie widzieli, a którzy być może mają zamiar go obejrzeć. Nadgorliwie śpieszę jednak z pewnym wyjaśnieniem, być może subiektywnym, a być może nie: pomimo wszelkich swoich zalet Człowiek, który gapił się na kozy absolutnie nie jest filmem wybitnym. To “tylko” dobre kino z pretensjami do bycia czymś lepszym, niż jest w istocie. Podejrzewam, że reżyserowi marzyło się arcydzieło, a wyszło mu tak, jak wyszło. Grant Heslov wziął się za bary z rzetelną literaturą faktu (film to adaptacja dziennikarskiej powieści Jona Ronsona o takim samym tytule) i w pewnym sensie przegrał. Złapał w garść niebanalny temat, po czym rozmienił go na drobne, wyrzucając z niego wszystko to, co straszne i tragiczne, a zostawiając tylko to, co fajne i zabawne. I tu trzeba oddać reżyserowi jego reżyserską sprawiedliwość: pomimo wszelkich swoich wad Człowiek, który gapił się na kozy jest zdecydowanie filmem fajnym i zabawnym, w dodatku znakomicie obsadzonym i zagranym (co zresztą zasygnalizowałem powyżej).

Warstwa narracyjna filmu Człowiek, który gapił się na kozy mocno kuleje, akcja to w zasadzie jedynie ciąg zabawnych sekwencji i dialogów, dosyć luźno ze sobą powiązanych. Owszem, całość spina jakaś tam historia, ale na pewno nie jakaś istotna myśl, mogąca nadać tej historii jakikolwiek sens. Co rodzi podejrzenie, że jednak reżyser nie miał ambicji zrobienia czegokolwiek, co można by uznać za arcydzieło. Może po prostu chciał się powygłupiać, a tylko nam się wydaje, że miał jakiś głębszy zamysł i w związku z czym coś mu tam nie wyszło? Cóż, jeśli chciał się tylko powygłupiać (wraz z odtwórcami nie tylko głównych ról), to trzeba przyznać, że te wygłupy wyszły mu znakomicie…

Podobno myśl jest przyczyną, a materia skutkiem, co oznacza, że jeśli bardzo czegoś chcesz – będzie Ci to dane. Podobno Polska w ciągu najbliższych 100 lat stanie się światowym mocarstwem, a Rosja dawno przebrzmiałym snem o potędze. Podobno Król Popu żyje, chociaż wszyscy myślą, że umarł. Podobno rząd amerykański finansował grupę ludzi, którym wydawało się, że mogą przenikać przez ściany. Podobno w tych wszystkich historiach jest więcej prawdy, niż moglibyśmy sądzić… Człowiek, który gapił się na kozy

Tekst z archiwum film.org.pl.