SEQUELE – Nieśmiertelny

Autorami tekstu są Gieferg i Tomasz Urbański.

Nieśmiertelny szkocki góral Connor McLeod na przestrzeni wieków toczy walki z innymi nieśmiertelnymi, gdyż „może być tylko jeden.

Jedynym sposobem na zadanie śmierci nieśmiertelnemu jest ścięcie jego głowy. Zwycięzca otrzyma nie do końca jasną „nagrodę”, dzięki której będzie mógł zakończyć żywot w naturalny sposób (też mi nagroda). Na ulicach Nowego Jorku Connor musi zmierzyć się z mordercą swojego mentora Ramireza, niejakim Kurganem – ostatnim oprócz niego pozostałym przy życiu nieśmiertelnym. Pierwszy film to już klasyka. Świetne role Lamberta, Connery’ego i Browna, efektowne (jak na tamte czasy) pojedynki, mroczny klimat i muzyka Queen w tle, dodająca całości specyficznego smaczku sprawiają, że ten film naprawdę świetnie się ogląda i aż chce się do niego wracać.

Czas pokazał, że zdanie „Może być tylko jeden” było całkiem trafne w odniesieniu również do filmów o nieśmiertelnych, gdyż żaden sequel nawet w połowie nie dorównał oryginałowi. Co więcej. film ten ma zakończenie raczej zamknięte, a kolejne części nie zawsze miały sensowne uzasadnienie własnej racji bytu.

Rok 2024.

Ziemia pokryta jest tarczą elektromagnetyczną, mającą ją chronić przed słońcem po zniszczeniu warstwy ozonowej. Connor McLeod jest starym, schorowanym człowiekiem, jednak nie dane mu będzie spokojnie umrzeć. Oto z planety Zeist, ojczyzny nieśmiertelnych (!), przybywają kolejni przeciwnicy, w tym generał Katana, dawny wróg górala. Do tego okazuje się, że trzeba jeszcze uratować ludzkość, nie czującą się najlepiej pod tarczą, która w międzyczasie przestała być potrzebna. Brzmi dziwnie? I jest dziwne. Drugą część reżyserował ten sam człowiek i bardzo mu zależało na tym, żeby zrobić coś oryginalnego, a nie tylko imitację pierwszego filmu.

Zamysł godny pochwały, wykonanie niestety nie. Mamy tutaj zmianę konwencji – Nieśmiertelnego II bez problemu możemy zaliczyć do science-fiction. Wyjaśniono pochodzenie nieśmiertelnych, odzierając ich z tej tajemniczości, którą mieliśmy w pierwszej części, do tego robiąc z nich kosmitów, co nie przypadło do gustu większości fanów. Na dokładkę w zupełnie bezsensowny sposób powraca Ramirez, uśmiercony przecież przez Kurgana. Również i tu Lambert i Connery są bez zarzutu, ale liczba dziwnych niejasności i sprzeczności z „jedynką” może przyprawić o ból głowy. Film ten nazywany jest często najgorszym sequelem, jaki kiedykolwiek powstał.

Jeśli ktoś chce zaoszczędzić sobie ciągłego zgrzytania zębami przy oglądaniu, powinien potraktować ten film jako coś zupełnie oddzielnego i nie patrzeć na niego jako na kiepską kontynuację świetnej produkcji, jaką był pierwszy Highlander.

Connor MacLeod szkoli się u czarnoksiężnika Nakano w dawnej Japonii.

Ten jednak zostaje zamordowany przez nieśmiertelnego imieniem Kane, na szczęście uwięzionego w swojej jaskini na kolejne stulecia. W 1994 roku ekipa archeologów odkopuje jaskinię. Kane rozpoczyna łowy na górala MacLeoda. Widać, że twórcy części trzeciej wyciągnęli wnioski z porażki „dwójki” i postanowili zaserwować fanom to, co się już raz sprawdziło. Zignorowano zupełnie poprzedni sequel, cofając akcję z powrotem w czasy współczesne (nie licząc kilku retrospekcji). Nieśmiertelny III to przysłowiowy odgrzewany kotlet, niemal remake części pierwszej. Podobieństw jest cała masa: zamordowany mentor, interesująca się bronią białą kobieta, samochodowa zabawa w tchórza, i tak dalej.

Mimo że to wszystko wypada gorzej niż w „jedynce”, to jednak film nie jest taki zły. Ma nawet kilka bardzo dobrych fragmentów, jak choćby sceny w Szkocji zilustrowane świetną piosenką Loreeny McKennitt, czy też finałowa walka. O ile tylko zapomnimy na chwilę, że ktoś już kiedyś zrobił prawie to samo tylko lepiej, to możemy nawet nieźle się bawić przy tej kontynuacji.

Jacob Kell – najpotężniejszy z nieśmiertelnych, odpowiedzialny za śmierć kilku bliskich osób Connora MacLeoda, przymierza się do ostatecznego zagarnięcia „nagrody”. Connor zdaje sobie sprawę, że nie da rady sam go pokonać.

Wraz ze swoim kuzynem, przyjacielem i uczniem – Duncanem w końcu znajdują sposób walki z Kellem – jednak wykonanie tego planu z pewnością nie będzie łatwe. Ostatnia, jak dotąd, część cyklu wyróżnia się pod kilkoma względami. Na pierwszy plan wychodzi tu zdecydowanie znany z serialu Duncan MacLeod, pojawiają się też postacie i motywy, które dla kogoś, kto serialu nie oglądał, będą zupełnie obce. Film ma również (niestety) serialowo-telewizyjny klimat, czego z pewnością nie nazwałbym zaletą, no i jest trochę za krótki (w wersji podstawowej). Wszystko to sprawia, że zdecydowanie bardziej spodoba się fanom serialu, niż miłośnikom poprzednich filmów.

Mamy tu jednak również parę elementów przywodzących na myśl pierwszą część, jest kilka retrospekcji (całkiem dobre fragmenty), a na chwilę pojawiają się też dwie znane z części pierwszej postacie kobiece, grane nawet przez te same aktorki. Szkoda tylko, że zupełnie pominięto wydarzenia i postacie (John i Alex) z poprzedniej części, ale to już chyba tradycja? Pod względem oryginalności film ten z pewnością przewyższa część trzecią i wart jest obejrzenia już choćby ze względu na kilka naprawdę udanych i robiących wrażenie momentów.

Duncan MacLeod nie może dojść do siebie po śmierci swej oblubienicy.

W jego życiu zagościły smutek i rozpacz. Niedobrze dzieje również się na świecie, w którym zapanowała anarchia. Ludzkie życie niewiele znaczy. MacLeod postanawia dołączyć do grupy innych Nieśmiertelnych, którzy wraz ze śmiertelnym Obserwatorem Joe Dawsonem ruszają w poszukiwaniu źródła swej nieśmiertelności. Przewodzi im tajemniczy Methos. Tym, którzy narzekali na jakość sequeli Highlandera proponuję obejrzeć piątą część. To się nazywa partactwo. Trudno uwierzyć, że ten film został zrealizowany przez rozumnego człowieka, próbującego być artystą czy zwykłym rzemieślnikiem. Tu wszystko woła o pomstę do nieba.

Fatalny scenariusz z okropnymi dialogami. Tempo siada już w pierwszej minucie filmu. Aktorzy pokazują dlaczego nikt ich nie zatrudnia do innych produkcji. Efekty specjalne są na poziomie Amigi (proszę o wybaczenie wszystkich amigowców) a moim ulubionym elementem jest czarny charakter, który wygląda jak nieśmieszna wersja naspidowanego Grzegorza Halamy z przekomicznym hełmem na głowie, a porusza jak „potłuczony. Wnioski na temat choreografii w scenach walk proszę sobie wysnuć samemu. Jeden z najgorszych filmów jakie dane mi było oglądać.

CIEKAWOSTKI:

• Highlander to specyficzna seria, nie sposób połączyć ze sobą wszystkich jej części w żaden logiczny sposób. Kolejne filmy nawiązywały w zasadzie tylko do części pierwszej (wyjątkiem jest Highlander: Endgame, który nawiązuje również, i to bardzo mocno, do serialu), sequele Nieśmiertelnego wzajemnie się ignorują lub wykluczają, stanowiąc jakby różne alternatywne rozwinięcia pierwszego filmu.
• Przykładowa sprzeczność: Brenda – dziewczyna Connora z pierwszego filmu, w części drugiej umiera od promieniowania, natomiast w części trzeciej wspomniane jest, że zginęła w wypadku samochodowym.
• Każdy z czterech filmów o Nieśmiertelnym posiada alternatywne wersje, przy czym największe różnice między wersjami (w tym wypadku aż trzema) występują w części drugiej.
• Amerykańska wersja pierwszego filmu jest pozbawiona retrospekcji z drugiej wojny światowej, ukazującej jak MacLeod ratuje Rachel, po czym wymawia słynne „It’s a kind of magic”. Natomiast wydana później wersja „Director’s Cut” zawiera wszystkie sceny z amerykańskiej i europejskiej wersji oraz kilka dodatkowych scen.
• Druga część filmu została wydana na nowo jako Renegade Version. Traktowana jest tym samym jako „Director’s Cut”.

  Zrezygnowano tam z pomysłu z planetą Zeist zamieniając ją na „odległą przeszłość„, co tak naprawdę spowodowało tylko nowe nielogiczności. Wersja ta jest o 20 minut dłuższa od tragicznie zmontowanej i pociętej wersji amerykańskiej i wzbogacona o nieco efektów specjalnych. Ogólnie rzecz biorąc, mimo wszystko jest to wersja lepsza.

• Co ciekawe istnieje jeszcze trzecia wersja Highlandera II.
• Jedna z wersji drugiej części w polskiej telewizji wyświetlana jest bez żadnego podtytułu.
• Nieśmiertelny II to jedyny z sequeli, który nie neguje zdobycia przez Connora nagrody w części pierwszej. Pozostałe jakoś przechodzą nad tym do porządku dziennego, wprowadzając kolejnych nieśmiertelnych bez silenia się na sensowne wyjaśnienia.
• Część trzecia w wydanej w USA wersji reżyserskiej ma podtytuł „The Final Dimension” i pozbawiona jest numeru „III”. Tylko w tej wersji można obejrzeć ten film w widescreenie. „Sorcerer” występuje tylko i wyłącznie w formacie 4:3. Różnice w samym filmie są raczej nieznaczne.
• W trailerze do Highlander: Endgame jest kilka ujęć wykorzystujących efekty komputerowe, których jednak nie znajdziemy w filmie (m.in. Kell zatrzymujący lecący miecz, Connor rozcinający Kella na pół, dziwny portal oraz twarz Connora w szklanej kuli). Te ujęcia nie pojawiają się w żadnej wersji filmu i można je zobaczyć tylko w trailerze.
• Producenci czwartej części stwierdzili, że reżyser nie w pełni wykorzystał materiał zdjęciowy i wypuścili na rynek amerykański tzw. „Producer’s Cut”, która została poszerzona o 14 minut. Nie dość tego, na dysku DVD znalazło się niemal 100 minut materiału niewykorzystanego lub alternatywnego.
• Highlander to pierwszy film Christophera Lamberta, w którym mówi on po angielsku więcej niż kilka słów (wcześniej zagrał tylko Tarzana, który nie był zbyt rozgadany).
• Poza Lambertem swoje role powtórzyli Sean Connery (w dwóch pierwszych filmach) oraz Sheila Gish (Rachel) i Beatie Edney (Heather) w części 1 i 4.
• W latach 1992-1998 powstał serial telewizyjny Highlander, liczący 6 sezonów (119 odcinków), z Adrianem Paulem
  

  w roli Duncana MacLeoda. Cieszył się powodzeniem również wśród fanów filmu. W pierwszym odcinku (The Gathering) jako łącznik z cyklem kinowym pojawił się Christopher Lambert, oczywiście w roli Connora McLeoda.

• Tylko jeden sezon (1998-1999) na ekranach TV utrzymał się 22 odcinkowy Highlander: The Raven, opowiadający o przygodach tym razem nieśmiertelnej (w roli głównej Elizabeth Gracen). Serial w Polsce emitowała nieistniejąca już Wizja 1.
• W 1998 roku pojawiło się kilka odcinków serialu animowanego Highlander: The Animated Series opowiadającego losy Quentina MacLeoda.
• O ile mało kto ma jakiekolwiek wątpliwości co do tego, który z czterech filmów jest najlepszy, to jednak w jednej kategorii wielu fanów serii przyznaje pierwszeństwo części trzeciej. Chodzi o kategorię: najlepsza scena miłosna?
• Przy okazji czwartego filmu dawało się słyszeć głosy, że Lambert jest już za stary do roli nieśmiertelnego (rzeczywiście upływ czasu po nim widać), tymczasem Adrian Paul jest tylko o dwa lata młodszy, a jego nikt się nie czepiał.

  No cóż, widać trzyma się lepiej.

• Realizacja części piątej mocno się wydłużała, a twórcy walczyli o to, aby zagościła ona na ekranach kin. Jednak wcześniej w niewyjaśnionych okolicznościach wersja pierwotna została wydana na DVD w Rosji (zaraz także w Polsce) i spotkała się z masową krytyką. Producenci podjęli decyzję o przemontowaniu filmu, co, jak się można było spodziewać, niczemu nie pomogło. Film po kilku miesiącach ukazał się w USA, również ciesząc się bardzo, bardzo złą prasą.
• Pod adresem https://www.highlanderthesource.co.uk/fun/viral znajduje się gra promująca piątą część sagi o Nieśmiertelnych. Dość kuriozalna.

CZY BĘDZIE KOLEJNA CZĘŚĆ?

Highlander: The Source miał być początkiem nowej trylogii, której kolejne części powstawać miały co dwa lata. Jednak fatalna jakość tego filmu chyba ostudziła zapał producentów z Davis-Panzer Productions. To niezmiernie cieszy.

Tekst z archiwum film.org.pl.