NIEBEZPIECZNE DNI. Najlepsze DOKUMENTY o filmach science fiction
W lutym w Los Angeles odbyła się premiera In Search of Tomorrow Davida A. Weinera – pięciogodzinnego (!) filmu dokumentalnego poświęconego produkcjom science fiction z lat 80. W oczekiwaniu na międzynarodową dystrybucję tego filmu przypominamy najciekawsze dokumenty o obrazach z kręgu fantastyki naukowej.
The Thing: Terror Takes Shape (1998)
Z jakich materiałów wykonano statek kosmiczny? W jaki sposób powstała sekwencja tytułowa? Gdzie kręcono zdjęcia plenerowe? Które lokacje były rysunkami przedstawiającymi zaśnieżony krajobraz Antarktydy? Jak nakręcono słynną scenę z defibrylatorem? Kto trafił do szpitala pod koniec produkcji? Co znalazło się w alternatywnym zakończeniu i dlaczego nie zostało ono nigdy wykorzystane? Przed jakimi wyzwaniami stanęli twórcy? Tego wszystkiego można dowiedzieć się z interesującego filmu Michaela Matessino o powstawaniu Coś Johna Carpentera, w którym wypowiadają się aktorzy, reżyser, scenarzysta i specjaliści od efektów specjalnych.
Dangerous Days: Making Blade Runner (2007)
Historia powstania Łowcy androidów Ridleya Scotta jest równie fascynująca, co sam film. Charles de Lauzirika zrobił o tym trzyipółgodzinny dokument – wielopoziomową analizę, która dobitnie ukazuje, jak gigantyczną pracę włożono w jeden z najwspanialszych obrazów w historii kina. Tworzenie makiet imitujących drapacze chmur, projektowanie latających samochodów i elementów scenografii, produkcja nieistniejących czasopism zapełniających półki kiosków w Los Angeles A.D. 2019, wypowiedzi reżysera, scenarzystów, aktorów, członków ekipy technicznej, a do tego niepublikowane wcześniej materiały, które nie weszły do filmu. Skarbnica wiedzy dla fanów.
Jodorowsky's Dune (2013)
Kulisy powstawania filmu, który nigdy nie powstał. Alejandro Jodorowsky miał doprawdy unikalną wizję ekranizacji epickiej sagi Franka Herberta: film trwający od dziesięciu do czternastu godzin, zilustrowany muzyką Pink Floyd i Magmy, ze scenografią H.R. Gigera i Moebiusa, efektami specjalnymi Dana O’Bannona oraz obsadą aktorską złożoną z takich postaci jak: Salvador Dalí, Orson Welles, Gloria Swanson, David Carradine, Mick Jagger, Udo Kier i Amanda Lear. Powstało tysiące storyboardów, dziesiątki kostiumów i kilkusetstronicowy scenariusz. O tym karkołomnym, zakończonym klęską przedsięwzięciu opowiada kapitalny film dokumentalny Franka Pavicha.
Memory: The Origins of Alien (2019)
„Uwielbiam zajmować się kinem i popkulturą w sposób, który jest zakorzeniony w jakiejś głębokiej idei wymagającej dalszej eksploracji” – powiedział Alexandre O. Philippe, reżyser filmów o kinie zombie (Doc of the Dead) i o serii Gwiezdne wojny (The People vs. George Lucas). W dokumencie poświęconym Obcemu szwajcarski dokumentalista przygląda się genezie genialnego filmu Ridleya Scotta, odwołując się m.in. do greckiej mitologii, literatury grozy H.P. Lovecrafta i mrocznego malarstwa Francisa Bacona. Nie zabrakło tu również odrzuconych projektów, niewykorzystanych materiałów, ciekawostek na temat kręcenia poszczególnych scen i wywiadów z twórcami.
Ucieczka na srebrny glob (2021)
Honorowa reprezentacja krajowa. Kuba Mikurda nakręcił porywający dokument o zawiłych losach Na srebrnym globie Andrzeja Żuławskiego – niedokończonej, najbardziej ambitnej i najdroższej produkcji fantastycznonaukowej w dziejach polskiej kinematografii. Osławiony film powstawał w latach 70. i został wstrzymany przez komunistyczne władze krótko przed zakończeniem zdjęć (w 1988 roku ukazał się w niepełnej formie), ale niewykluczone, że i bez tego zapadłby się pod ciężarem ambicji Żuławskiego. Ucieczka na srebrny glob to nie tylko historia filmu skazanego na fiasko, ale i portret bezkompromisowego artysty, który był gotów spalać się dla swojej sztuki.
Maciej Kaczmarski