WAMPIRY W LUDZKIEJ SKÓRZE. Gdy krew schodzi na dalszy plan

Jeśli lubisz stare zamczyska Transylwanii, ostre kły wbijające się w miękką szyję, tryskającą krew – to źle trafiłeś. Nowoczesne wampiry nie są krwiożerczymi bestiami, silnymi, wiecznie pięknymi i młodymi stworzeniami w czarnej pelerynie z odstającym dumnie kołnierzem. Wampiry to ludzie, tak samo jak my. Żyjący w naszych czasach, z realnymi problemami, słabościami, namiętnościami oraz pragnieniami. Ich wampiryzm zaś to jedynie pretekst do snucia filozoficznych rozważań na temat nieśmiertelności, niezaspokojonych żądz, istoty człowieczeństwa. Udowodnię wam, jak z utartego już motywu Draculi można wycisnąć więcej niż groteskę bądź tani horror.

Usiądź więc wygodnie, śmiertelniku. Zabiorę cię w melancholijną, przeszytą smutkiem podróż do świata, w którym na co dzień mijasz w drodze do pracy niejednego krwiopijcę, ale nigdy nie podejrzewałbyś, co robi po zmroku. 

Zagadka nieśmiertelności

Zimny, oniryczny film poprowadzony w klimacie muzyki zespołu Bauhaus. Ich znamienny utwór Bela Lugosi’s Dead wprowadza nas w mroczny, wampirzy klimat. Życie starożytnego wampira Miriam (Catherine Deneuve) oraz jej partnera Johna (David Bowie) przepełnione jest namiętnością, monotonią oraz miłością do muzyki klasycznej. Pierwsza produkcja Tony’ego Scotta stawia nas jednak przed obrazem seksualności i cielesności wampira. Ich rytualne łowy stają się subtelnymi i erotycznymi scenami zaspokajania ich żądz.

Ukazuje również kruchość miłości oraz życia, które miało być im dane na zawsze. W obliczu utraconej nieśmiertelności również u wampira budzą się pierwotne instynkty, które każą desperacko walczyć o swoją młodość i witalność. Inny poświęci wszystko, nawet miłość, by osiągnąć wieczne piękno. 

Pragnienie

Reżyser Oldboya, korzystając z przeżutego przez popkulturę motywu wampira, stworzył film, jakiego wcześniej nie było. Park Chan-wook opowiada historię kapłana (Kang-ho Song), który zarażony wampiryzmem poprzez transfuzję krwi stara się zachować swoją wiarę i ideały w obliczu nowych, nieznanych mu instynktów i grzesznych pragnień. Hańbiące go picie krwi nie jest jedynym, co zmienia księdza.

Metamorfoza otuliła go w szatę człowieka, który uczy się swojej cielesności na nowo. Odradza się jako istota, która chce kochać i żyć za wszelką cenę. Film przedstawia nam dramaty ludzkie, które tylko z pozoru wynikają z wampiryzmu. 

Tylko kochankowie przeżyją

Ten film mógłby stać się odrębnym rozdziałem w kanonie wampirycznych wizji. Mamy tu zaś niezwykle nowoczesną parę wampirów, która na początku Starego Testamentu zwiała z Raju. Jarmusch kreuje niezwykle klimatyczny obraz wampirów-romantyków, Adama i Eve (Tom Hiddleston i Tilda Swinton) , którzy wyrzekli się swojej zwierzęcej i brudnej wampirzej natury, ucząc się żyć wśród ludzi. Pytanie, jakie stawia nam reżyser, brzmi: czy wampir może stać się bardziej ludzki niż człowiek, który zgubił swoje człowieczeństwo? Para krwiopijców zaś to istoty głęboko zauroczone światem.

Każdą noc poświęcają na zgłębianie kultury, sztuki, piękna natury. Tańczą, grają w szachy, kontemplują temat znalezionego grzyba, ubolewają nad upadłym miastem Detroit. Krew piją w kieliszkach, tylko z hermetycznie zamkniętych opakowań wykradzionych ze szpitala. Odrzuca ich słabość człowieka, którego nie stać na szacunek, jaki należy się jego dziedzictwu oraz światu, w którym przyszło im żyć. Jesteśmy dla nich jak zombie. 

Nadja

Zmysłowa, postmodernistyczna opowieść o zagubionej wampirzycy w labiryncie ulic Nowego Jorku. Nadja (Elina Löwensohn) to córka słynnego oraz pokonanego hrabiego Draculi. Z czystą kartą, z zamazaną przeszłością wyrusza z Rumunii w świat. Kamera wolno i melancholijnie kroczy za postacią wampirzycy, która w wielkim mieście porzuca szatę dziecka nocy, a przybiera postać kobiety pragnącej piękna, czułości i miłości. Ponura konwencja dzieła Michaela Almereydy wskazuje na samotność, z jaką nieodzownie łączy się piętno wampiryzmu, przekleństwo życia wiecznego. Krwiopijca staje się symbolem wyrzutka, samotnika XXI wieku, który niezgrabnie próbuje wtopić się w tłum śmiertelników. 

Cronos

Jak ciężkie jest brzemię nieśmiertelności? Klasyczny horror Guillermo del Toro (będący również jego pierwszym filmem fabularnym) opowiada historię starzejącego się antykwariusza Jesusa Grisa (Federico Luppi), który wszedł w posiadanie tajemniczego mechanizmu, zapewniającego właścicielowi życie wieczne. Błogosławieństwo wiecznej młodości zsyła również ze sobą klątwę uzależnienia. Bohater nie odróżnia dobra i zła. Żądza wiecznego życia przesłania świat kruchemu starcowi, który z fascynacją łaknie ludzkiej krwi, gubi poczucie moralności dla słodkiej, wampirzej młodości oraz oczyszczonej ze zmarszczek twarzy.

Uzależnienie

Metaforyczny obraz Abla Ferrary traktuje o upadku przekonań i moralności człowieka. Kathleen Conklin (Lili Taylor), studentka filozofii, stając się ofiarą ulicznego ataku przemienia się w strzygę. Jako kompulsywny morderca wypacza stare przekonania, usprawiedliwiając swoje nowe, mordercze tendencje. Abel Ferrara zaś używa Uzależnienia jako analizy tematów ludzkich wartości. Stanowi intymne odniesienie do narkomanii, przybliżając w tym miejscu krwawy, przestępczy nałóg głównej bohaterki oraz jej degradację.

Ukazany tu wampiryzm jest wyróżnikiem zła tętniącego w człowieku, które zawsze będzie w nim obecne, ale nad którym trzeba zapanować. Jest jak ziarno, które kiełkuje, aby przejąć władzę nad słabym duchem i ciałem.

O dziewczynie, która wraca nocą sama do domu

Artystyczny, romantyczny, feministyczny film Any Lily Amirpour. Małe, ponure miasteczko pełne przestępczości i łajdactwa jest terroryzowane przez samotnego wampira (Sheila Vand), którego obecność nie jest w obliczu Bad City niczym przerażającym. Reżyser kreuje postać tajemniczej dziewczyny w burce jako szeryfa wymierzającego sprawiedliwość niegodziwym mężczyznom. Kobieta o łagodnej, dziewczęcej urodzie kryje się w swojej niezaprzeczalnie czadowej ciemni, słuchając muzyki z płyt winylowych oraz tańcząc pod błyszczącą, dyskotekową kulą.

Na ulicach zaś mknie na deskorolce jak upiór. Z czasem zaś jej groźna, ponura twarz łagodnieje, gdy uczucie rodzi się między nią a śmiertelnikiem. Intymna relacja między bohaterami budzi nowe, nieznane dotąd uczucia oraz wprawia w osobliwą ekstazę. Kolejny przykład wampira-wyrzutka, którego potrzeby bliskości niczym nie różnią się od naszych ludzkich pragnień.

korekta: Kornelia Farynowska